Açıq havada maska ​​taxma tələbi hüquqlarımızı pozurmu? - hüquqşunas Sona Səlimli-Ələsgərova ilə MÜSAHİBƏ

Azərbaycan Nazirlər Kabinetinin ictimai yerlərdə və açıq havada qoruyucu maskalardan məcburi istifadə edilməsi, maska taxmayanlara qarşı cərimələrin tətbiq edilməsi barədə 21 noyabr tarixli sərəncamı sosial şəbəkələrdə narazılıqla qarşılandı.

Sosial şəbəkə istifadəçiləri yeniliyin onların hüquqlarını pozduğunu iddia edirlər.

Qeyd edək ki, İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 211.2-ci maddəsinə əsasən, epidemiya əleyhinə rejim, sanitariya-gigiyena və karantin rejimləri dövründə fərdi qoruyucu vasitələrdən istifadə ilə bağlı müəyyən edilən tələblərin pozulmasına görə fiziki şəxslər 100 manat, vəzifəli şəxslər 200 manat, hüquqi şəxslər 400 manat məbləğində cərimə ediləcək. Bir il ərzində təkrar pozuntuya görə fiziki şəxslər 200 manat, vəzifəli şəxslər 400 manat, hüquqi şəxslər 800 manat cərimə olunacaq.

Media.Az vəziyyəti aydınlaşdırmaq üçün hüquqşunas, “Legalaid” şirkətinin təsisçisi və direktoru, “YurSovetnik” qrupunun qurucusu Sona Səlimli-Ələsgərova ilə əlaqə saxlayıb.

Sizə məlum sərəncamla bağlı sual və ya şikayətlə müraciət edən olubmu?

Nazirlər Kabineti tərəfindən təsdiqlənən yeniliklərdən sonra cərimələr, onların nə dərəcədə qanuni olmasl, İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 211.2-ci maddəsinə dair bir çox sual ünvanlanıb. Mümkün qədər bu vəziyyəti aydınlıq gətirməyə çalışdıq.

Hüquqi aspektləri kənara qoyaq. Bu mövzuya dair şəxsi fikriniz nədir?

Bütün dünyada virusa qarşı mübarizə aparılır. İstəsək də, istəməsək də insanlar COVID-19 xəstəliyinə yoluxur və ölür. Bildiyiniz kimi, pandemiya Çində başladı, ancaq onlar tez bir zamanda virusun öhdəsindən gəldilər. Çünki onlarda maska taxmaq hər yerdə məcburi idi. Bu, vəziyyətdən çıxmağa kömək etdi. Əlbəttə total qapadılma da öz rolunu oynadı, harasa getmək ümumiyyətlə qadağan edildi. Bildiyiniz kimi, Cənubi Koreya və Çexiya kimi ölkələrdə açıq havada maska ​​taxmaq təcrübəsi də müsbət nəticə verdi.

Qanuni müstəviyə qayıdaq. Vətəndaşlarımız nələri diqqətdən kənar saxlayır?

Nədənsə bir çox soydaşımız 211.2-ci maddənin sadəcə mövcud olmadığını və cərimələrin qanunsuz olduğunu düşünür. Ancaq İnzibati Xətalar Məcəlləsinin bir maddəsi var, burada “fərdi müdafiə vasitələri” ifadəsini görə bilərsiniz, bu da qoruyucu maskalar deməkdir. Maddəyə əsasən, epidemioloji normaların istənilən şəkildə pozulması cərimə ilə cəzalandırılır.

Yəni açıq havada maska taxma tələbi bizim hüquqlarımızı pozmur?

Bəli elədir. Konstitusiyanın 71.2-ci maddəsində deyilir ki, insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarının həyata keçirilməsini heç kim məhdudlaşdıra bilməz. Hər kəsin hüquq və azadlıqları bu Konstitusiyada və qanunlarda müəyyən edilmiş əsaslarla, habelə digərlərinin hüquq və azadlıqları ilə məhdudlaşır. Hüquq və azadlıqların məhdudlaşdırılması dövlət tərəfindən gözlənilən nəticəyə mütənasib olmalıdır.

Yeni qaydalarla bağlı cəmiyyətin narazılığını nə ilə izah etmək olar? Axı bu həqiqətən hamımızın xeyrinədir...

Səbəblər fərqli ola bilər, başqalarının əvəzinə danışa bilmərəm. Bəlkə də yeniliklər hər kəsi tamamilə emosional planda narahat etdi. Ancaq bilməlisiniz ki, vacib olmasaydı, məhdudlaşdırıcı tədbirlərə müraciət edilməyəcəkdi.

 Ancaq qərarda mübahisəli, bəzən məntiqsiz nüanslar görə bilərsiniz ...

Həqiqətən, hətta biz hüquqşünasların hələ tam cavab verə bilmədikləri suallar və dəqiqləşdirilməmiş nüanslar var. Məsələyə aydınlıq gətirmək üçün Nazirlər Kabineti ilə əlaqə saxladıq, lakin hələ də açıq izahat ala bilmədik.

Məsələn, ailə üzvlərinin avtomobildə maska taxma nüansı yaxşı düşünülməyib. Maska taxması əks göstəriş olan insanların yeni tələblərə necə əməl edəcəyi də qaranlıqdır. Üçüncüsü, açıq ərazidə, geniş bir məkanda, məsələn bulvarda insanlar olmadıqda maskaların taxılmasıdır. Buna görə də Nazirlər Kabinetindən açıqlamalar gözləyirik.