Kazakistan, AZAL uçağının kazasına dair soruşturmanın ilk sonuçlarını yayınladı - DETAYLAR

Kazakistan Ulaştırma Bakanlığı'nın, Aktau yakınlarında kaza yapan "Azerbaycan Hava Yolları" A.Ş.'nin (AZAL) uçağıyla ilgili yürütülen araştırmanın ilk sonuçları, olayla ilgili yeni detayları gün yüzüne çıkardı.

Oxu.Az'ın Kazakistan Ulaştırma Bakanlığı'na dayanarak verdiği habere göre, uçaktaki yangının ana kaynağı sağ kanat, gövdenin burun ve merkezi kısımları ile sol kanat oldu. Uzmanlar, uçağın gövdesinin kuyruk kısmı, dikey stabilizatör ve dümeninde farklı boyutlarda ve şekillerde birçok açık ve belirsiz hasar tespit ettiler. Benzer hasarlar sol motor, sol kanat ve diğer uçak parçalarında da bulundu.

Bazı bölgelerde hasarlar dikdörtgen şeklinde gözlemlendi. Raporda daha önce yayımlanmayan fotoğraflar da yer almaktadır.

Ayrıca, raporda "Kovyor" planının (Ülkenin hava sahasında tehlike ortaya çıktığı zaman o ülkenin havası derhal kapatılıyor. Söz konusu plan tüm ülkelerde farklı isimlerle mevcut. Rusya'da bunun ismi "Kovyor" planı - Ed) Azerbaycan uçağının vurulmasından 8 dakika sonra devreye girdiği belirtildi.

Bunun yanı sıra, Azerbaycan Dijital Gelişim ve Ulaştırma Bakanlığı, araştırmanın ilk raporuyla ilgili olarak açıklama yaptı. Bakanlık, 25 Aralık 2024'te Bakü'den Rusya'nın Grozni şehrine uçan Azerbaycan Hava Yolları A.Ş.'ye ait Embraer 190-100 IGW tipi yolcu uçağının Kazakistan'ın Aktau havaalanı yakınlarında kazaya uğradığını belirtti. Kazada iki uçuş ekibi üyesi (kapitan ve ikinci pilot), bir büyük uçuş görevlisi ve 35 yolcu hayatını kaybetti. Buna rağmen pilotların, uçuş görevlilerinin yüksek profesyonellikleri ve cesaretleri sayesinde uçağın başarılı bir şekilde acil iniş yaptığı ve 29 kişinin hayatının kurtarıldığı ifade edildi. Kazanın gerçekleştiği andan itibaren gerekli kurtarma ve tahliye çalışmaları başlatıldı ve hayatta kalanlara tıbbi yardım sağlandı.

Azerbaycan ve Kazakistan'ın katıldığı 1944 Chicago Sözleşmesi 13. Ekine göre, kaza gerçekleştiren devlet olarak Kazakistan, kazayı araştırmaya başladı.

Araştırmanın sonuçları, uluslararası havacılık normlarına uygun olarak kazanın objektif sebeplerini belirlemeyi ve gelecekte benzer olayların önlenmesi için Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) ve ilgili taraflara tavsiyelerde bulunmayı amaçlamaktadır. Azerbaycan Cumhuriyeti, uçak işletmecisi ve sahibi ülke olarak bu araştırmaya katıldı. Azerbaycan temsilcileri, araştırmanın tüm aşamalarında yer aldı, olay yerinde inceleme yapılması ve olayların kaydedilmesi amacıyla fotoğraf ve video görüntüleri temin edilmesi, uçağın kara kutularındaki (CVFDR cihazlarında) verilerin Brezilya'nın Havacılık Kazaları Araştırma ve Önleme Merkezi (CENIPA) tarafından okunması sürecine katıldı ve ek bilgi ve kanıtların toplanmasını gerçekleştirdi. Bilgi olarak belirtelim ki, CVR (Cockpit Voice Recorder - Kokpit Ses Kayıt Cihazı) radyo iletimlerini ve kokpitteki sesleri, örneğin pilotların seslerini ve dış sesleri kaydederken, FDR (Flight Data Recorder - Uçuş Veri Kaydedicisi) ise zaman, irtifa, uçuş hızı, yön ve uçağın konumu gibi uçuş operasyonlarıyla ilgili önemli parametreleri takip etmelidir. Embraer 190-100 IGW uçağında her iki fonksiyonu birleştiren iki CVFDR cihazı mevcuttur.

Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü gerekliliklerine göre, kazayı araştıran devlet, 30 gün içinde ilk gerçek verileri içeren raporu ve ilgili taraflara sunmalıdır. Kazakistan'da oluşturulan araştırma komisyonu, bu raporun hazırlanmasına Azerbaycan temsilcilerini de dahil etti. İlk rapor, aşağıdaki bulguları onaylamaktadır:

İlk rapor, kazanın detaylarına dair şu bilgileri sunmaktadır:

1. 2024 yılının 25 Aralık tarihinde Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Bakü şehrinden Rusya Federasyonu'nun Grozni şehrine J2-8243 seferiyle düzenli uçuş gerçekleştiren Azerbaycan Hava Yolları'na (AZAL) ait ve devlet kaydında 4K-AZ65 numarasıyla kayıtlı Embraer 190-100 IGW tipi yolcu uçağı, uçuşa başladığında ve Grozni'ye kadar olan uçuş kısmında tamamen uçuşa elverişli durumda idi. Uçağın, özellikle kontrol sistemlerinin uçuşa elverişliliği ile ilgili bu bilgiler FDR (Uçuş Veri Kaydedicisi) aracılığıyla doğrulandı.
2. Uçağın her iki motoru, kaza anına kadar herhangi bir teknik problem olmadan çalışıyordu. Bu bilgi, FDR (Uçuş Veri Kaydedicisi) aracılığıyla doğrulandı.
3. Uçak, Rusya Federasyonu'nun hava sahasında, özellikle Grozni havaalanı üzerinde uçuş operasyonları gerçekleştirirken GPS sinyallerinin kaybolması durumu ile karşılaştı.
4. Uçak, hava koşullarının elverişsiz olması nedeniyle Grozni üzerinde ikinci inişi gerçekleştiremeyince, kaptan Bakü'ye dönme kararı aldı. Bu kararın verilmesinin ardından, Grozni üzerinde CVR'de (Kokpit Ses Kayıt Cihazı) 24 saniye arayla iki kez dış bir sesin kayda geçtiği tespit edildi.
5. CVR ve FDR verilerinin karşılaştırılması sonucunda, ilk dış sesin ardından 4 saniye sonra 3. hidrolik sistemin, 6 saniye sonra 1. hidrolik sistemin ve 21 saniye sonra 2. hidrolik sistemin işlevselliğini kaybederek arızalandığı belirlendi.
6. Uçağın gövdesinde çok sayıda delici ve kör hasarın olduğu tespit edildi ve fotoğraf ile video kaydına alındı. Bu hasarlar, uçağın gövdesinin arka kısmında, özellikle dikey ve yatay stabilizatörlerinde, ayrıca sol kanat ve sol motorda yoğun şekilde görüldü.
7. Uçağın gövdesinde tespit edilen hasarların, dış nesnelerin etkisi sonucu oluştuğu bilgisi verildi. İlk raporda, uçağın kuşlarla çarpıştığına dair herhangi bir bulguya yer verilmedi.
8. Uçak enkazındaki kör hasarlarda, uçağa ait olmayan dış nesneler tespit edilerek çıkarıldı ve bu dış nesnelerin fotoğrafları ilk rapor metninde kamuoyuna sunuldu. Gelecekte, tespit edilen dış nesnelerin kesin kökenlerinin belirlenmesi amacıyla ek uzmanlık incelemelerinin yapılması planlanmaktadır.
9. 05:13:32'de uçağın ana kontrol sistemleri kayboldu, 05:21:42'de ise Hava Trafik Kontrolörü, "Kovyor" operasyonu hakkında Grozni'ye bilgi verdi.

10. Oksijen tüpünün patlamasıyla ilgili herhangi bir bilgiye yer verilmedi.

Burada belirtilen faktların doğrulanmasına ilişkin fotoğraf, ses ve dijital kayıt araçlarından alıntılar, ilk rapor metninde yer almaktadır.

Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) Chicago Sözleşmesi'ne göre, ilk rapor hazırlandıktan sonra, kazanın sebepleriyle ilgili nihai rapor kazadan itibaren bir yıl içinde hazırlanmalıdır. Nihai raporun hazırlanmasıyla ilgili olarak Kazakistan Cumhuriyeti ve araştırmaya katılan diğer ülkeler tarafından çalışmalar başlatıldı.

Kazakistan, AZAL uçağının kazasına dair soruşturmanın ilk sonuçlarını yayınladı - DETAYLAR

20:02

Kazakhstan Ulaştırma Bakanlığı, Aktau yakınlarında kaza yapan Azerbaycan Hava Yolları A.Ş'ye (AZAL) ait uçağa dair yapılan araştırmanın ilk sonuçlarını içeren bir rapor yayımladı.

Oxu.Az'ın haberine göre, Kazakistan Ulaştırma Bakanlığı bu konuda açıklama yaptı.

Raporda, bu araştırmanın sorumluları tespit etmek veya sorumluluğu paylaşmak amacı taşımadığı açıkça belirtiliyor.

Bu raporda sunulan bilgilerin ilk aşamaya ait olduğu, araştırma sonuçlarına ve tüm materyallerin incelenmesine dayanarak kesinleşebileceği ve ek bilgiler eklenebileceği vurgulandı. Çalışmalar tamamlandıktan sonra, hava kazasının soruşturma sonuçlarına dair bir Nihai Rapor hazırlanacak.

Hatırlatmak gerekirse, 2024 yılının 25 Aralık tarihinde Aktau Havaalanı'ndan 3 kilometre uzaklıkta Azerbaycan Hava Yolları'na (AZAL) ait Embraer tipi uçak kaza yapmıştı. Kaza, Bakü'den Grozni'ye uçan uçağın zorunlu inişi sırasında meydana gelmişti.