Azerbaycan'da ermeni kökenli kişilerin yargılamasında belgelerin incelenmesi aşaması başladı

Ermenistan'ın askeri saldırısı sonucu barış ve insanlık aleyhine suçlar, savaş suçları, saldırgan savaşın hazırlanması ve yürütülmesi, soykırımı, savaş yasalarının ve kurallarının ihlali, terörizm, terörizmi finanse etme, hükümeti zorla ele geçirme, onu zorla tutma ve diğer pek çok suç işlemekle suçlanan Ermenistan Cumhuriyeti vatandaşları Arayik Harutyunyan, Arkadi Gukasyan, Bako Saakyan, Davit İşhanyan, Davit Babayan, Lyova Mnatsakanyan ve diğerleri hakkında açılan davada mahkeme süreci 6 Mart'ta devam etti.

Oxu.Az'ın Report'tan aktardığı habere göre, Bakü Askeri Mahkemesi'nde Hakim Zeynal Ağayev'in başkanlığında, Camal Ramazanov ve Anar Rzayev'den oluşan heyetle (Yedek Hakim Günel Səmədova) yapılan mahkeme oturumunda sanıkların her biri, bildikleri dilde tercüman ve savunmalarını yapacak avukatlarla temin edildiler.

Sanıklar ve avukatları, mağdurların bazıları, onların yasal varisleri ve temsilcileri ile İddia Makamı savcıları oturumda yer aldılar.

Mahkeme oturumunda başkanlık yapan Hakim, öncelikle sanık Bako Saakyan"a savunması için devlet tarafından ek bir avukat tayin edildiğini bildirdi ve avukatını ona taktim etti. Bako Saakyan, yeni avukata itiraz etmediğini belirtti.

Mahkeme oturumu Başkanı sorguyu başlatırken, sanıklara kendilerine yöneltilen suçlamalar ve bu suçlamaların her açıdan, eksiksiz ve objektif şekilde ele alınabilmesi için önemli olan diğer hususlar hakkında ifade vermelerini teklif etti.

Bu oturumda sanıklar Davit Manukyan, Gurgen Stepanyan, Davit Allahverdiyan, Melikset Paşayan, Garik Matrosyan, Levon Balayan, Madat Babayan serbestçe ifade verdiler.

Serbest ifade veren, Ermenistan'da doğmuş, Ermenistan Cumhuriyeti vatandaşı, Ermenistan Silahlı Kuvvetlerinde askeri görev yapmış, Tuğgeneral rütbesine sahip, sahte rejimin yasa dışı silahlı gruplarında "komutan yardımcısı" olarak görev yapmış, Ermenistan Cumhuriyeti Savunma Bakanlığı Genelkurmay Başkanlığı"nda Personel Dairesi Başkanlığı ve kolordu komutanı olarak görev yapmış sanık Davit Manukyan, Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerine karşı savaştığını itiraf etti. O, asker olduğunu, Ermenistan'da hizmet ettiğini, ayrıca Birinci ve İkinci Karabağ savaşları sırasında Ermenistan ordusu bünyesinde Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerine karşı savaştığını belirterek, "Birinci savaş sırasında görev pozisyonum, görevim yoktu. İkinci savaş sırasında ise vardı. Ancak bunlar tümüyle hizmet yükümlülüklerimden kaynaklandı. Özellikle savaşın planlanması… Benim yükümlülüklerimde, görevimde açıkça yazılıdır: 'Savaş hazırlıkları ile ilgilenmek'. Orada savaşın planlanması yoktur. Bu anlaşılmaz, alakasızdır" dedi.

O, Birinci Karabağ savaşında sıradan bir asker olduğunu hatırlatarak, "Ben sıradan bir asker olarak görev yaptım, savaş operasyonlarına katıldım. 1993 yılı Şubat'ın 28'inde Ağdere yönünde yaralandım. 1994 yılında tekrar göreve döndüm... Savaştan sonra da hizmetime devam ettim, subay rütbesi aldım." dedi.

Sanık, sahte rejimin "Güvenlik Konseyi" toplantılarına katılmadığını vurgulayarak, "Toplantılara ana üye, gözlemci olarak katılmadım, bunların yapıldığı hakkında bilgim de olmadı." dedi.

44 günlük savaş sırasında otomobilinin Bayraktar SİHA"sı ile vurulduğunu da belirterek, "Sürücüm yaralandı, ben ise 20 metre uzakta olduğum için zarar görmedim" dedi.

Davit Manukyan, 2021 Aralık ayında askerlik iznine ayrıldığını, 2022 Ocak ayında ise görevini devrettiğini, ayrıca Ermenistan Cumhuriyeti vatandaşlarının sahte rejimin "ordusunda" askeri hizmet yaptığını ifade etti ve şunları söyledi: "Biraz geriye dönmek gerekirse, orduda 2020'den sonra önemli sayıda personel kesintileri yapıldı. Divizyon da kesintiler sonucunda tugay seviyesine indirildi."

O, ayrıca 2020-2023 yılları arasında Karabağ"da yaklaşık 10 bin askerin bulunduğunu belirtti. Bunun yanı sıra, soruşturma sürecinde soruşturma görevlileri ile çok iyi bir işbirliği yaptığını söyledi.

Sanık, evinde bulunan silahlar hakkında da konuşarak, "Hankendi'deki dairemde iki silahım vardı. Birisi tabanca, diğeri ise yivli av tüfeğiydi. Her iki silah da Ermenistan Cumhuriyeti Polis İdaresi'nde kayıtlıdır." dedi.

Sanık Gurgen Stepanyan, 2005-2007 yılları arasında Hadrut'ta zorunlu askeri hizmette bulunduğunu, 2023 yılında ise savaş mevzisine götürüldüğünü belirterek, "19 Eylül'den mevziden Hankendi'ye kaçmaya başladık, yolda sizin askerlerinizle karşılaştık, onlara teslim olduk" dedi.

Sanık Davit Allahverdiyan, serbest ifadesinde, ilk soruşturmada tüm soruları cevapladığını ve mahkeme soruşturmasında da cevap vereceğini belirtti. "Bana karşı tutum insani ve iyi oldu, bunun için teşekkür ederim. Şimdi de tüm soruları cevaplamaya hazırım" diye ekledi.

Diğer sanık Melikset Paşayan, ifadesinde suçlamalarla tanıştığını söyledi. Sovyet ordusunda görev yaptığını, 1993 yılında Azerbaycan"a karşı savaşlar için sahte rejimin "askeri komiserliğinden" çağrı aldığını belirterek, "1994 yılındaki ateşkese kadar yalnızca Ağdam"da mevzi korudum. 2020"deki 44 günlük savaş sırasında ise köydeki gençlerle karar alıp mevzileri korumaya gittik. Üç-dört hafta mevzi koruduk." dedi.

Melikset Paşayan, 2023 yılının Eylül 19-20 tarihlerinde Azerbaycan Ordusunun gerçekleştirdiği antiterör operasyonları sırasında parmağından yaralandığını, sonra ise yakalandığını söyledi.

Sanık Garik Matrosyan, ifadesinde Birinci Karabağ Savaşı sırasında Ağdam bölgesinde ön noktalarda olduğunu itiraf ederek, "İkinci Karabağ Savaşı'nda ise Esgeran bölgesindeydim. 44 günlük savaş sırasında da oradaydım." dedi.

Bir diğer sanşk Levon Balayan, ifadesinde 44 günlük Vatan savaşında ve antiterör operasyonları sırasında Ermenistan devletinin kontrolündeki sahte rejimin "ordusunda" hizmet ettiğini söyledi.

Sanık Madat Babayan ise 1992 yılında Hocalı"da olduğunu itiraf etti. "1992 yılında Hocalı"da bulundum. Beni çağırdılar gittim. Dediler ki burada cenazeler var, gel gömelim. Ben de götürüp yerini gösterdim." dedi.

Sonrasında sanık Bako Saakyan söz alarak kısa bir konuşma yaptı. Ermenistan yönetimi ve kontrolü altındaki sahte rejimin "cumhurbaşkanı" olarak gördüğü işler hakkında konuştu. Ayrıca, ilk soruşturma dönemi sırasında kendisine verilen tüm soruları yanıtlaması için geniş fırsatlar sunulduğunu belirtti.

Bundan sonra mahkemede belgelerin incelenmesi aşamasına geçildi.

İddia Makamı sıfatıyla orada bulunan Başsavcı Yardımcısı Vüsal Aliyev, Karabağ'ın Azerbaycan"ın egemen toprağı olduğunu ve Ermenistan"ın Karabağ"ı kendi topraklarına katma niyetini doğrulayan tarihi belgeleri sundu:

• DKÖB (Dağlık Karabağ Özerk Bölgesi - Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti) Halk Vekilleri Sovyeti'nin "Dağlık Karabağ Özerk Bölgesi'nin Azerbaycan SSC"den Ermenistan SSC"ye verilmesi hakkında Azerbaycan ve Ermenistan SSR Yüksek Sovyetlerine (SSCB zamanı üye ülke parlamentolarının isimleri Yüksek Sovyet olarak geçmekteydi - Ed.) Başvuru" başlıklı 20 Şubat 1988 tarihli kararı;

• "DKÖB'nin Azerbaycan SSC"den alınarak Ermenistan SSC"ye verilmesi ve bu konuda SSCB Yüksek Sovyet'ine başvurulması hakkında" Ermenistan SSC Yüksek Sovyeti"nin 15 Haziran 1988 tarihli kararı;

• SSCB Yüksek Sovyet Presidyumu'nun "DKÖB'nin Ermenistan SSC'ye verilmesi hakkında Ermenistan SSC Yüksek Sovyeti'nin 15 Haziran 1988 tarihli kararı ve DKÖB Halk Vekilleri Sovyeti"nin 20 Şubat 1988 tarihli önerisinin SSCB Anayasası'na aykırı olduğuna dair" 18 Temmuz 1988 tarihli kararı;

• SSCB Anayasası'nın 78. maddesi;

• Azerbaycan Cumhuriyeti"nin bağımsızlık ilanına dair Azerbaycan Cumhuriyeti Yüksek Sovyeti"nin 30 Ağustos 1991 tarihli "Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Devlet Bağımsızlığının Yeniden Tesis Edilmesi Hakkında" Bildirgesi ;

• 2 Eylül 1991 tarihli "Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin ilan edilmesi hakkında karar ve bildirge" ve diğer belgeleri sundu.

Bundan sonra Başsavcı'nın Özel Görevler Yardımcısı Tuğay Rahimli ve Devlet Savcısı Fuad Musayev, Ermenistan SSC sınırlarında ve Azerbaycan SSC"nin bir parçası olan Karabağ"da Ermenistan tarafından kurulan ve onun yönetimiyle faaliyet gösteren suç örgütünün özünü oluşturan, 1980"lerde Karabağ"da ve Ermenistan"da kurulan 40 kadar "Büyük Tigran", "David Sasunski", "Arçiv", "Daşnaksakaner", "Şuşa", "Sasun", "Maral", "Ağdere grubu", "Hankendi alayı", "Sisiyan grubu", "Hadrut grubu", "Sasna Srer grubu", "Haçlılar", "Erkrap-Gönüllüler birliği", "Malatiya", "Arabo", "Muş" ve diğer yasa dışı silahlı grupların oluşturulması, amaçları, faaliyetleri ve liderlerine dair belgeleri sundular.

Ardından sanık Arkadi Gukasyan"a, tahlil edilen belgelere ilişkin yorum yapması, belirtilen yasa dışı silahlı grupların liderleri ve üyeleri, Ermenistan ile bağlantıları, faaliyetleri, bu gruplardaki katılımı, Ermenistan ve Azerbaycan Cumhuriyeti"nin egemen toprakları olan Karabağ"da kurulan Krung örgütündeki faaliyetleriyle ilgili sorular yöneltildi.

Sanık, Krung örgütünde yer almadığını, o dönemdeki tutuklanmasının bu örgütten dolayı olmadığını, sayılan yasa dışı silahlı grupların liderlerinin isimlerinin herkesin bildiğini, ayrıca bu gün mahkemede incelemeye alınan belgelere bu kişilerin isimlerinin dahil olduğunu, ancak kendisinin bu isimleri belirtmeyeceğini söyledi.

Mahkemenin bir sonraki oturumu 10 Mart"a ertelendi. Bir sonraki süreç, sanıklara soruların yöneltilmesiyle devam edecek.

Ermenistan devletinin, devlet kurumlarının görevli kişileri, askeri güçleri ve yasa dışı silahlı grupların doğrudan liderliği ve katılımı, sözlü-yazılı olarak verdiği talimatlar, yönergeler ve eğitimler, maddi, teknik, insan kaynağı bakımından verdiği destek, merkezi yönetim ve ciddi denetim altında, Azerbaycan topraklarında iç ve uluslararası hukuk normlarına aykırı şekilde, Azerbaycan'a askeri saldırı amaçlı kurduğu, ayrıca Koçeryan Robert Sedraki, Sarkisyan Serj Azati, Manukyan Vazgen Mikaeli, Sarkisyan Vazgen Zaveni, Babayan Samvel Andraniki, Balasanyan Vitali Mikaeli, Balayan Zori Hayki, Ohanyan Seyran Muşegi, Garamyan Arşavir Surenoviç, Melkonyan Monte Charles ve diğerlerinin liderliği ve doğrudan ve dolaylı katılımı ile Ermenistan devleti ve söz konusu suç örgütünün gerçekleştirdiği saldırgan savaşın sürecinde işlenen çok sayıda suç olgusuna dair suç dosyası çerçevesinde Ermeni kökenli 15 sanık, Ceza Kanunu'nun çeşitli maddeleriyle suçlanıyorlar.

Bu kişiler, yani Harutyunyan Arayik Vladimiri, Gukasyan Arkadi Arşaviri, Sahakyan Bako Sahaki, İşhanyan Davit Rubeni, Manukyan David Azatini, Babayan Davit Klimi, Mnatsakanyan Levon Henrikoviç, Beglaryan Vasili İvani, Gazaryan Erik Roberti, Allahverdiyan Davit Nelsoni, Stepanyan Gurgen Homeri, Balayan Levon Romiki, Babayan Madat Arakeloviç, Martirosyan Garik Griqori, Paşayan Melikset Vladimiri'ye karşı Azerbaycan Cumhuriyeti Ceza Kanunu'nun 100 (saldırgan savaşı planlamak, hazırlamak, başlatmak ve yürütmek), 102 (uluslararası korumadan yararlanan kişilere ya da kuruluşlara saldırmak), 103 (soykırım), 105 (halkı yok etme), 106 (kölelik), 107 (halkı zorla sürgün etme ve ya zorla göç ettirme), 109 (takip), 110 (insanları zorla kaybettirme), 112 (uluslararası hukuk normlarına aykırı şekilde özgürlükten yoksun bırakma), 113 (işkence), 114 (kiralık askerlik), 115 (savaş kurallarını ve adetlerini ihlal etme), 116 (silahlı çatışma esnasında uluslararası insancıl hukuk normlarını ihlal etme), 118 (askeri yağmalama), 120 (kasten adam öldürme), 192 (yasadışı girişimcilik), 214 (terörizm), 214-1 (terörizmi finanse etme), 218 (suç örgütü kurma), 228 (yasa dışı silah, onun parçaları, cephane, patlayıcı madde ve düzenekleri temin etme, başkasına verme, satma, saklama, taşıma ve bulundurma), 270-1 (havacılık güvenliğine tehdit oluşturacak eylemler), 277 (devlet adamının ve ya kamu görevlisinin hayatına suikast düzenleme), 278 (devletin anayasasını değiştirmeye yönelik eylemler) maddeleri ile suçlanmaktadırlar.

12:18

Askeri cinayetler işlemekle suçlanan Ermeni asıllı kişilerin ceza davası devam etmektedir.

Oxu.Az, Report ajansına istinaden, davanın Bakü Mahkeme Kompleksi'nde, Bakü Askeri Mahkemesi hakimi Zeynal Ağayev'in başkanlığında yapıldığını bildirdi.

Geçen duruşmada, sanıklardan Arayik Arutyunyan, Lyova Mnatsakanyan ve Vasili Beqlaryan savunmalarını yaptılar.

Bu sanıklar, Ermenistan devleti ve onun silahlı kuvvetleri, ayrıca Ermenistan tarafından Azerbaycan'ın işgal edilen topraklarında kurulan sözde Dağlık Karabağ Cumhuriyeti ve onun yasadışı silahlı birlikleri tarafından Azerbaycan'a ve halkına karşı işlenen barış ve insanlık karşıtı suçlar, savaş suçları, saldırgan savaş yürütme, soykırım, zorla göç ettirme, takip, işkence, askeri soygun ve diğer yasa dışı eylemlerle suçlanmaktadırlar.

Hatırlatalım ki, Ermenistan Cumhuriyeti ve silahlı kuvvetleri, ayrıca Ermenistan'ın kurduğu yasadışı Dağlık Karabağ cumhuriyeti ve onun yasadışı silahlı birlikleri tarafından işlenen suçlarla suçlanan 15 kişi - Arkadi Arşaviri (Arşaviroviç) Gukasyan, Arayik Vladimiri (Vladimiroviç) Harutyunyan, Bako Saaki (Saakoviç) Saakyan, Davit Rubeni (Rubenoviç) İşhanyan, Davit Klimi (Klimoviç) Babayan, Lyova Henrixi (Henrixoviç) Mnatsakanyan, Davit Azati (Azatoviç) Manukyan, Garik Grigori (Grigoroviç) Martirosyan, Melikset Vladimiri (Vladimiroviç) Paşayan, Davit Nelsoni (Nelsonoviç) Allahverdiyan, Gurgen Omerosi (Omeroviç) Stepanyan, Levon Romiki (Romikoviç) Balayan, Madat Arakeli (Arakeloviç) Babayan, Vasili İvani (İvanoviç) Beglaryan ve Erik Roberti (Robertoviç) Gazaryan'a karşı Azerbaycan Cumhuriyeti Ceza Kanunu'nun 100 (saldırgan savaşı planlama, hazırlama, başlatma ve yürütme), 102 (uluslararası koruma altındaki kişilere veya kuruluşlara saldırı), 103 (soykırım), 105 (nüfusu yok etme), 106 (kölelik), 107 (nüfusu sınır dışı etme veya zorla göç ettirme), 109 (zulüm), 110 (insanları zorla kaybetme), 112 (uluslararası hukuk normlarına aykırı özgürlükten yoksun bırakma), 113 (işkence), 114 (ücretli askerlik), 115 (savaş kanunlarını ve geleneklerini ihlal), 116 (silahlı çatışma sırasında uluslararası insani hukuk normlarını ihlal), 118 (askeri yağma), 120 (kasten adam öldürme), 192 (yasadışı girişimcilik), 214 (terör), 214-1 (terörizmin finansmanı), 218 (suç örgütü kurma), 228 (silah, aksam, mühimmat, patlayıcı madde ve cihazları yasadışı olarak edinme, devretme, satma, depolama, nakletme ve taşıma), 270-1 (havacılık emniyetini tehdit eden eylemler), 277 (devlet görevlisi veya kamu görevlisini öldürme), 278 (iktidarı zorla ele geçirme ve elinde tutma, devletin anayasal yapısını zorla değiştirme), 279 (kanunlarda öngörülmeyen silahlı oluşumlar ve gruplar kurma) ve diğer maddelerden yargılanıyorlar.