Doğu Zengezur'u İran üzerinden Nahçıvan ile birleştirecek elektrik hattı inşa edilecek

8 Nisan'da Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı, Azerbaycan ile İran arasında Ekonomik, Ticari ve İnsani Alanlarda İşbirliği üzerine Devlet Komisyonu'nun Azerbaycan tarafından Eş Başkanı Şahin Mustafayev, ülkemizde bulunan İran İslam Cumhuriyeti'nin Yol ve Şehircilik Bakanı, Komisyon'un İran tarafından Eş Başkanı Ferzane Sadek ile görüştü.

Oxu.Az'ın haberine göre, görüşme geniş kapsamlı heyetlerin katılımıyla gerçekleştirildi.

Görüşmede, Azerbaycan ve İran cumhurbaşkanları arasındaki temasların ikili gündemin belirlenmesi ve ayrıca devletlerarası ilişkilerin çeşitli yönlerde gelişimi açısından büyük önem taşıdığı vurgulandı.

Cumhurbaşkanları arasındaki temasların ve yapıcı diyaloğun son dönemlerde Azerbaycan ile İran arasında çeşitli düzeylerde ikili ziyaretlerin yoğun bir şekilde gerçekleşmesine ivme kazandırdığı, bunun da ilişkilerin dinamik gelişiminin bir göstergesi olduğu belirtildi.

İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in daveti üzerine ülkemize gerçekleştireceği ziyaretin önemine değinilerek, bu ziyaretin tarihsel dostluk ve iyi komşuluktan kaynaklanan ikili ilişkilerin gelişiminde yeni bir sayfa açacağına dair güven ifade edildi.

Azerbaycan-İran ilişkilerinin bugün çeşitli alanlarda olumlu bir dinamik sergilediği belirtildi. Bununla birlikte, birçok alanda, özellikle ticaret, yatırım, ulaşım, petrol-gaz, enerji, tarım, insani ve diğer alanlarda işbirliğinin daha da genişletilmesi için büyük perspektiflerin olduğu bildirildi.

Ticari-ekonomik işbirliğinin gelişiminden duyulan memnuniyet ifade edilerek, karşılıklı ticaret hacminin geçen yıl %32'den fazla arttığı kaydedildi. Cumhurbaşkanları tarafından verilen talimatlara uygun olarak ticari ilişkilerin daha da güçlendirilmesi yönünde mevcut potansiyelin maksimum düzeyde gerçekleştirilmesi için hükümetler düzeyinde ortak çabaların gösterildiği belirtildi.

Yatırım alanında işbirliğinin gelişimi üzerine konuşuldu, Azerbaycan'da faaliyet gösteren İran yatırımlı ticari kuruluşların sanayi, tarım, ulaşım, inşaat, ticaret ve hizmet sektörlerini kapsadığı belirtildi.

Ulaşım sektörü, ikili işbirliğinin ana yönlerinden biri olarak değerlendirildi. 2024 yılında Azerbaycan ile İran arasında ikili yük taşımacılığının hacmi %20, transit taşımacılık ise %23'ten fazla artmıştır.

Ulaşım alanında cumhurbaşkanları düzeyinde elde edilen anlaşmaların her iki hükümet için yol haritası olduğu belirtilerek, bu bağlamda bir dizi karşılıklı faydalı projenin uygulanmasından ve diğer önemli projeler üzerinde verimli işbirliğinin devam etmesinden memnuniyet ifade edildi.

Bu projeler, her iki ülkenin ulaşım bağlantılarının genişlemesinin yanı sıra, bölgenin özellikle ulaşım ve lojistik imkanlarının artırılmasına yönelik planlanmıştır.

Bunlar arasında Kuzey-Güney ulaşım koridorunun teşviki, özellikle Astara yük terminalinin inşaatı üzerinde devam eden çalışmalar ve Astaraçay nehri üzerinde inşa edilen yeni otomobil ve yaya köprüsü özellikle belirtildi. Doğu-Batı koridorunun geliştirilmesinin, özellikle İran topraklarından geçerek Nahçıvan ile en kısa bağlantıyı sağlayacak Ağbend-Kelale otomobil ve demiryolu bağlantısının oluşturulmasını ve Siyahrud-Ordubad otomobil köprülerinin inşasını öngören Doğu Zengezur - Nahçıvan ulaşım altyapısının önemi vurgulandı, ayrıca ilgili sınır-gümrük altyapısının inşasının önemi dikkat çekildi.

Aynı zamanda, Ağbend-Cebrail-Ağdam-Yevlah-Gürcistan otomobil güzergahının ve bununla birlikte Ağbend-Laçin-Kelbecer-Gence-Gürcistan güzergahının da gelecekte kullanıma açılmasının bölgede yük ve yolcu taşımacılığı açısından yeni imkanlar açacağına dair güven ifade edildi. Bu güzergahların Fars Körfezi'ni Karadeniz'e bağlayan en uygun güzergahlardan birine dönüşeceği vurgulandı.

Enerji alanındaki işbirliğinin de başarılı projelerle desteklendiği ve örnek nitelik taşıdığı belirtildi. Aras nehri üzerindeki "Hudaferin" ve "Kız Kalesi" hidroelektrik kompleksleri ve su elektrik santralleri, ayrıca Ordubad ve Marazad su elektrik santralleri ile ilgili Azerbaycan-İran işbirliğinin önemine değinildi. Her iki ülke için büyük önem taşıyan bu altyapı projelerinin bölgede gelişme ve ilerlemeye hizmet ettiği vurgulandı.

Elektrik enerjisi alanında işbirliği yönünde karşılıklı faaliyet sürdürüldü. Azerbaycan ile İran arasında toplam iletim gücü 860 MW olan 5 noktada elektrik iletim hatlarının karşılıklı bağlantısı mevcut olup, bu da enerji güvenliğinin ve sürdürülebilir işbirliğinin sağlanmasında önemli rol oynamaktadır.

Bununla birlikte, Doğu Zengezur ekonomik bölgesini İran topraklarından geçerek Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ne bağlayacak elektrik iletim hattının inşasının enerji güvenliğinin sağlanmasına hizmet etmesinin yanı sıra, ülkelerimiz arasında elektroenerji alanında işbirliğinin güçlenmesine de büyük katkılar sağlayacağına dair güven ifade edildi.

Petrol-gaz alanında gerçekleştirilen başarılı projelerin önemi vurgulanarak bu alanda işbirliği için yeni imkanların mevcut olduğu memnuniyetle kaydedildi.

Ziyaret sırasında eş başkanlar ikili projelerin birkaçının uygulama durumu ile, ayrıca bir dizi altyapı tesisinin faaliyeti ile tanışacaklar.

Taraflar Azerbaycan-İran ilişkilerinin çeşitli alanlarda genişletilmesi için iyi fırsatların olduğunu vurgulayarak mevcut potansiyelin gerçekleştirilmesi yönünde ortak çabaların sürdürülmesi konusunda anlaşmaya vardılar.

Görüşmenin sonunda bu yılın 22 Ocak'ında Tahran şehrinde gerçekleştirilen Azerbaycan Cumhuriyeti ile İran İslam Cumhuriyeti arasında ekonomik, ticari ve insani alanlarda işbirliği üzerine Devlet Komisyonu'nun 16. toplantısının sonuçlarına dair imzalanan Mutabakat Zaptı'nın Azerbaycan ve Farsça orijinal nüshalarının değişimi gerçekleştirildi.