İlham Aliyev 2025 yılının önceliğini açıkladı: "Büyük Dönüş Programı" hızlandırılacak

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 31 Aralık - Dünya Azerbaycanlıları Dayanışma Günü ve Yeni Yıl münasebetiyle Azerbaycan halkına hitabında elde edilen başarıların sadece bir kısmını sıraladı. Yıl boyunca yapılan işlerin istatistiklerini paylaşan Cumhurbaşkanı, 2024 yılını başarıyla tamamladıklarını ve belirlenen tüm hedeflerin gerçekleştirildiğini açıkladı. En önemli başarılardan biri, şüphesiz ki, geçen yıl Karabağ ve Doğu Zengezur'un restorasyonuyla ilgili çalışmaların başarıyla ilerlemesi oldu.

"Şimdiden 10 bine yakın eski zorunlu göçmen bu topraklara geri döndü, onlar için en iyi koşullar yaratıldı. Toplamda ise kurtarılan bölgelerde 30 binden fazla insan yaşıyor, çalışıyor - hem yeni açılan işletmelerde, sosyal tesislerde, hem de inşaat işlerinde. Gelecek yıl, doğal olarak, oraya dönecek vatandaşların sayısı büyük ölçüde artacak. Ayrıca belirtmeliyim ki, 2021'den bugüne kadar Karabağ ve Doğu Zengezur'un restorasyonu için Azerbaycan 19 milyar manatın üzerinde kaynak ayırdı ve bundan sonra da 'Büyük Dönüş' programının uygulanması bizim için öncelikli konu olacaktır" diye vurguladı Cumhurbaşkanı.

2025 yılında işgalden kurtarılan topraklarda geniş restorasyon ve yapılandırma çalışmaları için dört milyar manat tutarında kaynak ayrılması da öngörülüyor. 2025 yılı devlet bütçesi paketinde, 2020'den başlayarak 2024 dahil olmak üzere devlet bütçesinden restorasyon ve yapılandırma amaçları için 17,5 milyar manata yakın kaynak ayrıldığı belirtildi.

Güney Kafkasya'da yeni gerçeklikler yaratan Azerbaycan, topraklarının işgalden kurtarılmasının sevincini ve gururunu yaşıyor. Vatan savaşında Başkomutan İlham Aliyev'in liderliğinde Ordumuz topraklarımızı işgalden kurtardı ve şu anda da önümüzdeki temel görev kurtarılan bölgelerde yapılandırma ve restorasyon çalışmalarının gerçekleştirilmesidir. Bu açıdan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in işgalden kurtarılan bölgelere düzenli ziyaretleri halkımız tarafından büyük bir coşkuyla karşılanıyor. Artık büyük gelişmenin temelleri atılıyor ve amaç da bölgesel ve uluslararası düzeylerde kalkınmayı sağlamaktır. Tüm dünya 30 yıla yakın Ermeni vandalizmine maruz kalan topraklarımızda canlanmanın ve yerleşimin tanığıdır.

Önceki yıllarda olduğu gibi, 2024 yılında da Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in işgalden kurtarılan bölgelere yaptığı bir sonraki ziyaret, bir dizi önemli projenin başlatılması ve önemli projelerin gerçekleştirilmesiyle hafızalarda kaldı.

2024 yılında "Büyük Dönüş" Birinci Devlet Programı'nın uygulanması yönünde yapılan çalışmalar gerçekten fantastik. İşgalden kurtarılan bölgelerin mayınlardan temizlenmesi, şehirlerin ve köylerin yeniden inşası, nüfusun "Büyük Dönüş" Birinci Devlet Programı'na göre yerleştirilmesi ve bu bölgelerde sosyo-ekonomik altyapının oluşturulması Azerbaycan devletinin karşısındaki temel görevlerdendir. Bu yöndeki çalışmalar 2024 yılında da yüksek hız ve kaliteyle devam ettirildi. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Karabağ ve Doğu Zengezur'a düzenli ziyaretleri sırasında restorasyon ve yapım işlerini inceledi, yerleşim yerlerinin ve önemli altyapı tesislerinin açılışlarına, temel atma törenlerine katıldı.

Restorasyon ve yapım işlerinde fantastik hız

Devlet başkanımız, işgalden kurtarılan bölgelere 2024 yılındaki ilk ziyaretini 26 Şubat'ta Hocalı şehrine yaptı. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev burada ilçe halkının temsilcileriyle görüştü, ardından Hocalı şehrinde Hocalı Soykırımı Anıtı'nın temelini attı ve sakinlerle birlikte şehirde yürütülen inşaat çalışmalarını inceledi. 2040 yılına kadar Fuzuli şehrinin idari alanının 1943 hektara, nüfusunun 50 bin kişiye ulaşması planlanıyor. 25 Nisan'da Ağdam'ın Hıdırlı köy tam ortaokulunun temeli atıldı. 10 Mayıs'ta - milli lider Haydar Aliyev'in doğumunun 101. yıldönümü gününde de Cumhurbaşkanı İlham Aliyev işgalden kurtarılan topraklarımıza ziyarette bulundu. Devlet başkanımız bu ziyarette Fuzuli ilçesinde Köndelençay su rezervuarları kompleksinin, Ahmedbeyli-Fuzuli-Şuşa karayolunda inşa edilen birinci tünelin, Şuşa'da "Şirin su" hamamının, Mamayı camisinin açılışlarına katıldı, şehirde inşa edilecek üçüncü konut kompleksinin ve Turşsu kasabasının temellerini attı.

Bu ziyareti daha anlamlı kılan olay ise Şuşa'da birinci konut kompleksinin açılışı ve şehre taşınan ilk sakinlerle görüşme oldu. Görüşmede ilk aşamada birinci konut kompleksine taşınma takvimine göre, 20 aile olmak üzere 88 kişinin taşındığı belirtildi. Yirmi üç binadan oluşan konut kompleksinde 450 daire var. Şuşa'ya ilk taşınan ailelerle görüşen devlet başkanımız, dairelerin anahtarlarını sakinlere teslim ederek şöyle dedi:

"Karabağ ve Doğu Zengezur bölgeleri sadece Azerbaycan'ın değil, Kafkasya'nın, dünyanın en güzel yerlerinden biri olacak - en modern, en rahat, en güzel. Buranın doğası, güzel manzaraları, yeşillikler, pınarlar modern ve aynı zamanda geleneksel tarzda inşa edilen binalarla tamamlanıyor. Öyle güzel bir şehir yaratılıyor ki, eminim, her birimiz, her Azerbaycanlı bununla gurur duyacak."

Sus köyünde yaklaşık 60 müstakil ev, 132 öğrenci kapasiteli ortaokul ve 50 çocuk kapasiteli anaokulu inşa edildi. "Zabuh" ve "Garıgışlag" Küçük Hidroelektrik Santrallerinin açılışı yapıldı. "Büyük Dönüş" Birinci Devlet Programı kapsamında şimdiye kadar Laçın şehrinde 552 aile yerleştirildi ve 2031 Laçınlının yurt özlemi sona erdi. Ayrıca, Devlet Programı uyarınca Sus köyüne 59 aile (214 kişi), Zabuh köyüne ise 217 aile (823 kişi) yerleştirildi.

18 Mayıs'ta Doğu Zengezur'a seyahat eden Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Cebrail ilinin Büyük Mercanlı, Karhulu, Sarıcallı ve Maşanlı köylerinin, Zengilan ilinin Mincivan kasabasının temellerini attı, "Zengilan" ve "Şayıflı" Hidroelektrik Santrallerinin açılışını yaptı. 2040 yılına kadar Mincivan kasabasında 9.088 kişi için 630 müstakil ev ve konut binasının inşa edilmesi planlanıyor. Azerbaycan ile İran devlet sınırında - Aras nehri üzerinde inşa edilen "Hudaferin" ve "Kız Kalesi" hidroelektrik kompleksleri elektrik enerjisi üretimi ve sulama amaçlı inşa edildi. Bu hidroelektrik kompleksler hem yerleşim yerlerinin elektrik enerjisi ihtiyacının karşılanmasında hem de tarım arazilerinin sulanmasında özel rol oynayacak.

On gün sonra devlet başkanı işgalden kurtarılan topraklarımıza yeniden seyahat etti, Ağdam ilinin Tağıbeyli, Güllüce, Nemirli ve Şotlanlı köylerinin temellerini attı. Ardından Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Hocalı'da 180 daireden oluşan 15 binada oluşturulan şartları inceledi, şehre taşınan sakinlerle görüştü, evlerin anahtarlarını onlara teslim etti.

Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in işgalden kurtarılan bölgelere sonraki ziyareti 2 Eylül'de Kelbecer iline oldu. Devlet başkanı Terter nehri üzerinde bulunan 22,5 MW gücündeki "Yukarı Veng" Hidroelektrik Santralinin açılışını yaptı. İşgalden kurtarılan bölgelerin yeşil enerji bölgesine dönüştürülmesi stratejisi doğrultusunda inşa edilen bu santral, Vatan Savaşı'ndaki zaferimizden sonra bölgede kurulan en büyük yeşil enerji kaynağıdır.

Devlet başkanımız bu ziyaret çerçevesinde Kelbecer şehrinde ikinci konut kompleksinin ve idari binanın, ayrıca İstisu kasabasının temellerini atmış, 524 ailenin yaşayacağı konut kompleksindeki inşaat çalışmalarını incelemiş, "İstisu" maden suyu fabrikasının, 110/35 kV'luk "İstisu" trafo merkezinin, 4,3 MW gücündeki "Zar" Küçük Su Hidroelektrik Santralinin ve 4,1 MW gücündeki "Toğanalı" Hidroelektrik Santralinin açılışlarına katılmış ve bölge sakinleriyle görüşmüştür.

Yeniden İnşa Edilen Karabağ ve Doğu Zengezur

Azerbaycan Cumhurbaşkanının Karabağ ve Doğu Zengezur'a her ziyaretinde yeni tesislerin temeli atılıyor, tamamlananların açılışları yapılıyor. Devlet başkanımızın 19-20 Eylül'deki Karabağ'a son ziyareti de bu açıdan unutulmaz oldu. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ağdam ilçesinin Eyvazhanbeyli köyünün temelini atmış, Kengerli köyünde ve Ağdam Sanayi Parkı'nda yapılan çalışmaları incelemiş, yeni fabrikaların açılış törenlerine katılmıştır. Bu parkın kurulmasındaki amaç, işgalden kurtarılan bölgelerin canlandırılması, Karabağ'ın sanayi potansiyelinin gerçekleştirilmesi, girişimciliğin desteklenmesi ve halkın istihdamının artırılmasıdır.

20 Eylül'de Hankendi şehrinde Karabağ Üniversitesi'nin ve bu yükseköğretim kurumunun öğrenci yurdunun tamirat sonrası açılış töreni gerçekleşti. 3 Ekim'de Cebrail şehrinde Mehdi Mehdizade adına 960 öğrenci kapasiteli tam teşekküllü ortaokulun binasının açılışına katıldı. Devlet başkanımız ayrıca Cebrail şehrinde "Azersun Holding" LLC'nin alkolsüz içecek ürünleri üretim kompleksinin, bölgede "Hicaz Tavukçuluk" işletmesinin damızlık yumurta üretim fabrikasının, "Aras Vadisi Ekonomik Bölgesi" Sanayi Parkı'nda yeni işletmelerin temellerini attı.

Bu ziyaret kapsamında Zengilan ilçesinde de bulunan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Zengilan Elektrik Şebekesi'nin Dijital Yönetim Merkezi'nin, "Sarıkışlak" Hidroelektrik Santrali'nin açılışlarına katıldı, Zengilan şehrinde beşinci ve altıncı konut komplekslerinin temellerini attı, 104 daireli konut ve dinlenme komplekslerindeki devam eden inşaat çalışmalarını inceledi.

4 Ekim - Cebrail Şehri Günü'nde Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ilçe merkezinde inşa edilen konut kompleksinin açılışını yaptı. Toplam alanı 7,9 hektar olan bu komplekste inşa edilen beş katlı ve dört katlı 33 konut binasında 712 daire bulunduğunu belirtelim.

Görüldüğü gibi, işgalden kurtarılan bölgelerde şehirlerin ve köylerin restorasyonu hızla devam ediyor. Büyük kaynak ve güç gerektiren bu işleri Azerbaycan kendi imkanlarıyla gerçekleştiriyor. Önümüzdeki üç yılda "Büyük Dönüş I. Devlet Programı" kapsamında Karabağ ve Doğu Zengezur'a 140 bin kişinin yerleştirilmesi planlanıyor. Bu gerçek, ülkemizin yıldan yıla artan ekonomik gücünün bir başka somut göstergesidir. Önceki yıllarda olduğu gibi 2025'te de Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in liderliğinde Azerbaycan'ın başarılarının artmaya devam edeceğinden eminiz.

"Report" Haber Ajansı