Savaş suçları işlediği iddia edilen Ermeni asıllı kişilerin yargılaması devam etti

11 Şubat'ta Ermenistan'ın askeri saldırısı sonucunda barış ve insanlık karşıtı suçlar, savaş suçları, saldırgan savaşın hazırlanması ve yürütülmesi, soykırım, savaş kanun ve geleneklerinin ihlali, ayrıca terörizm, terörün finansmanı, zorla iktidarı ele geçirme, zorla elde tutma ve diğer çok sayıda suç işlemekle suçlanan Ermenistan Cumhuriyeti vatandaşları Arayik Harutyunyan, Arkadi Gukasyan, Bako Sahakyan, Davit İşhanyan, Davit Babayan, Lyova Mnatsakanyan ve diğerlerinin ceza davalarına ilişkin duruşma devam etti.

Oxu.Az'ın Report'tan aktardığı habere göre, Bakü Mahkeme Kompleksi'nde bulunan Bakü Askeri Mahkemesi'nde hakimler Zeynal Ağayev başkanlığında, Camal Ramazanov ve Anar Rzayev'den oluşan heyet (yedek hakim Günel Semedova) ile yapılan duruşmada, sanıkların her biri bildikleri dilde tercüman ve savunmaları için avukatlarla temin edildi.

Mahkeme duruşmasında mağdurların bir kısmı, onların yasal varisleri ve temsilcileri, devlet savcıları ve Azerbaycan devleti adına mağdur sıfatıyla Bakanlar Kurulu Başkanı Rüfet Memmedov katıldı.

Mahkeme süreci, devlet savcıları tarafından ceza davasına ilişkin iddianamenin sonuç bölümünün okunmasıyla devam etti.

Bu seferki mahkeme oturumunda, iddianamenin Ermenistan devletinin, devlet kurumlarının yetkilileri, askeri güçleri ve yasa dışı silahlı birliklerin doğrudan yönetimi ve katılımı, sözlü-yazılı olarak verdiği görev, talimat ve direktifleri, maddi, teknik, personel desteği, merkezi yönetimi ve sıkı denetimi altında Azerbaycan topraklarında iç ve uluslararası hukuk normlarına aykırı şekilde, Azerbaycan'a askeri saldırı amacıyla kurulmuş, ayrıca Koçaryan Robert Sedrak, Sarkisyan Serj Azat, Manukyan Vazgen Mikael, Sarkisyan Vazgen Zaven, Babayan Samvel Andranik, Balasanyan Vitali Mikael, Balayan Zori Hayk, Ohanyan Seyran Muşeg, Garamyan Arşavir Surenoviç, Melkonyan Monte Charles ve diğerlerinin yönetimi, doğrudan ve dolaylı katılımlarıyla Ermenistan devleti ve söz konusu suç örgütü tarafından yürütülen saldırgan savaş sırasında Azerbaycan halkının yok edilmesi ve terör olaylarına ilişkin bölümler okundu.

Başsavcı'nın Özel Görevler Yardımcısı Tugay Rahimli, saldırgan savaşın seyri sırasında sivillerin yok edilmesi vakalarına ilişkin iddianamenin açıklanmasına başladı.

Bildirildiğine göre, saldırgan savaş sırasında Ermenistan devletinin doğrudan kontrolü altında, onun talimat, direktif ve yönergelerine uygun faaliyet gösteren suç örgütü tarafından Gazah ilçesinin Baganıs-Ayrım, Şuşa ilçesinin Malıbeyli-Kuşçular, Hocavend ilçesinin Karadağlı, Ağdere ilçesinin Baş Güney (Baş Güneypeye), Goranboy ilçesinin Ballıkaya ve Gülüstan, Kelbecer ilçesinin Ağdaban, Comerd ve Başlıbel köylerinde Azerbaycanlıların yasal olarak yerleşik oldukları yerlerden toplu şekilde sürülmelerini organize ederek bu bölgelerin daha kolay şekilde Ermenistan tarafından işgal edilmesini sağlamak amacıyla gerçekleştirilen geniş çaplı ve sistematik saldırılar sırasında sivilleri toplu şekilde yok etmek amacıyla toplam 241 kişi kurşunlanarak, diri diri yakılarak, ağır derecede bedensel yaralanmalar verilerek kasten öldürüldü, 149 kişiye çeşitli derecelerde bedensel yaralanmalar verilerek kasten öldürülmeye teşebbüs edildi.

Ardından iddianamenin saldırgan savaş sırasında işlenen terör suçu vakalarına ilişkin bölümünün açıklanmasına başlandı.

Başsavcı'nın Birinci Yardımcısı Vüsal Aliyev, 1988-2023 yılları arasında 308 vaka üzerinden işlenen terör suçları sonucunda en az 210 asker ve 239 sivil olmak üzere, 449 kişinin kasten öldürüldüğünü, 1013 asker ve 716 sivil olmak üzere, 1729 kişinin kasten öldürülmesine teşebbüs edildiğini belirtti.

Toplamda terör suçları sonucunda 17 çocuk kasten öldürüldü, 53 çocuğa çeşitli derecelerde bedensel yaralanmalar verilerek kasten öldürülmeye teşebbüs edildi.

Daha sonra savcılar Fuad Musayev, Vüsal Abdullayev ve Terane Memmedova terör suçlarına ilişkin somut vakaları açıkladılar.

Belirtildiği üzere, 9 Ocak 1991'de Şuşa bölgesi yönünde hareket eden UAZ-469 marka aracı ateş altına alarak sürücü Goyek İvan İvanoviç'e, araçta yolcu olarak bulunan Sovyet ordusu askeri personeli - 44682 numaralı askeri birliğin keşif alayı komutanı Yarbay Larionov Oleg Mihailoviç'e ve Laçın Askeri Komutanlığı'nın Kurmay Başkanı Binbaşı İvanov İgor Yuryeviç'e, Molodyoj Azerbaydjana gazetesi muhabiri, görev için bölgeye gönderilen gazeteci Askerova Salatın Aziz kızına kurşun yaraları gibi çeşitli bedensel hasarlar verilerek, 4 kişi kasten öldürüldü.

Bunun yanı sıra, 20 Kasım 1991'de içinde Azerbaycan Cumhuriyeti devlet temsilcileri, Rusya Federasyonu ve Kazakistan Cumhuriyeti gözlemcilerinin bulunduğu helikopter Hocavend bölgesine iniş yapmak için bölgenin Karakend köyü üzerinden alçak irtifada uçarken suç örgütü üyeleri bundan haberdar olarak AK-74 yapımı makineli tüfek ve otomatik silahlarla yaklaşık 30 derecelik açıyla 300 metre mesafeden helikoptere yoğun ateş açarak saldırıp onu hasara uğratarak kontrolden çıkarmayı başardılar.

Sonuç olarak Karakend köyünün doğusunda, dağın kuzey yamacından 5 kilometre uzaklıkta köy yoluna dik şekilde çarpıp patlayarak yanan helikopterde bulunan Azerbaycan Cumhuriyeti eski Başsavcısı Gayıbov İsmet İsmayıl oğlu, Azerbaycan Cumhuriyeti İçişleri Bakanı Esedov Mehemmed Nebi oğlu, Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Sekreteri İsmayılov Tofik Kazım oğlu, Azerbaycan Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı Hacıyev Zülfü Saleh oğlu, Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi milletvekilleri Caferov Vagif Cafer oğlu ve Memmedov Veli Hüseyin oğlu, Kazakistan Cumhuriyeti İçişleri Bakan Yardımcısı Serikov Sanlal Dosumoviç, televizyon gazetecisi Mustafayev Alı Mustafa oğlu, kameraman Şahbazov Fahreddin İbrahim oğlu, ışık operatörü Hüseyinzade Arif İsmayıl oğlu, Azerbaycan Cumhuriyeti Sulama ve Su İşleri Bakanı'nın Birinci Yardımcısı Namazeliyev Gurban Hüseyin oğlu, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Daire Başkanı Mirzeyev Osman Mirzahüseyin oğlu, Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Sekreteri Yardımcısı Memmedov Rafig Memmed oğlu, Olağanüstü Hal Bölgesi Komutanı Jinkin Nikolay Vladimiroviç, Binbaşı Lukaşov Mihail Dmitriyeviç, yarbay Koçeryov Oleg Nikolayeviç ve ayrıca Dağlık Karabağ Milli Güvenlik Şube Başkanı İvanov Sergey Semyonoviç, Azerbaycan Cumhuriyeti Dağlık Karabağ Özerk Vilayeti Savcısı Plavskin İgor Aleksandroviç, Dağlık Karabağ Özerk Vilayeti İçişleri müdürü Kovalyev Vladimir Vladimiroviç ve helikopter uçuş ekibinin 3 üyesi - Kotov Vyaçeslav Vladimiroviç, Dolgov Gennadi Vladimiroviç ve Yarovenko Dmitri Borisoviç'e ağır derecede çeşitli bedensel hasarlar verilerek görev başındaki 22 kişi kasten öldürülmüştür.

Ayrıca, 26 Ocak 2010'da Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Fuzuli ilçesi Aşağı Abdurrahmanlı köyü bölgesinde, Fuzuli Askeri Savcılığına ait UAZ marka, 00-21 HP plakalı aracın otomatik silahlarla ateş açılması sonucu görev başındaki Fuzuli Askeri Savcılığı Müfettişi Hidayetov Araz Gabil oğlunun kurşun yarası aldığı belirtildi.

Ayrıca, suç örgütü üyelerinin hazırladığı beyaz renkli, köpeğe benzer oyuncağın içine yerleştirilen tuzak-mayın patlayıcı düzeneğini Tovuz nehrine attıkları, 14 Temmuz 2011'de bu nehrin Ermenistan Cumhuriyeti ile sınır olan Tovuz ilçesi Alibeyli köyünden geçen kısmının kenarında oynayan 15 Eylül 1999 doğumlu küçük Şahmalıyeva Aygün Zireddin kızının nehirden söz konusu oyuncağı bulup ilgisini çekmesi üzerine eve getirip masanın üzerine koyarken oluşan fiziksel temas sonucu meydana gelen patlama neticesinde etrafa şarapnel parçalarının saçılmasıyla Aygün Şahmalıyeva aldığı yaralardan olay yerinde hayatını kaybetti.

Bunun ardından Devlet Savcısı Terane Memmedova, iddianameye göre 2016 tarihli Nisan Savaşları, 2020 tarihli Tovuz Savaşları ve İkinci Karabağ Savaşı döneminde işlenen terör suçlarını açıklamaya başladı.

2-6, 24, 26-28 ve 30 Nisan 2016'da büyük çaplı ve diğer ateşli silahlarla ateş açılarak Ağdam ilçesi bölgesinde 3 sivil kasıtlı olarak öldürüldü, 13 sivile çeşitli derecelerde bedensel zarar verildi, Terter ilçesi bölgesinde 3 sivil kasıtlı öldürüldü, 11 sivile çeşitli derecelerde bedensel zarar verildi, Goranboy ilçesi bölgesinde 4 sivile, Fuzuli ilçesi bölgesinde 1 sivile, Ağcabedi ilçesi bölgesinde 1 sivile çeşitli derecelerde bedensel zarar verildi, toplamda 6 sivil kasıtlı öldürüldü, 30 sivile çeşitli derecelerde bedensel zarar verilerek kasıtlı öldürülmeye teşebbüs edildi, ayrıca toplamda 733 taşınmaz mala tamamen veya kısmen yıkarak, yakarak, zarar vererek 2,4 milyon manatın üzerinde maddi zarar verildiği bildirildi.

12-16, 17, 24 ve 25 Temmuz 2020'de tek bir amaçla yürütülen saldırgan savaşın bir sonraki aşamasında büyük çaplı silahlar ve diğer ateşli silahlarla ateş açılarak Tovuz ilçesinin Ağdam köyünde 1 sivilin kasıtlı öldürüldüğü, Tovuz ilçesi Ağdam köyünden 11 kişi, Dondar Kuşçu köyünden 35 kişi, Alibeyli köyünden 4 kişi, Yukarı Öysüzlü köyünden 4 kişi, Vahidli köyünden 8 kişi, Aşağı Öysüzlü köyünden 1 kişi, Gazah ilçesi Hanlıklar köyünden 6 kişi olmak üzere, toplamda 69 sivile ait özel konut ve işletmelere 594 bin manatın üzerinde maddi zarar verildiği belirtildi.

Özellikle vurgulandı ki, Ermenistan Cumhuriyeti'nin işgal altında tuttuğu Azerbaycan Cumhuriyeti topraklarına Ermenistan yönünden taşıyarak getirip kurduğu mühendislik-istihkam mevzilerinde önceden yerleştirdikleri Rusya Federasyonu'nda üretilmiş "Smerç" çoklu roketatar sistemi ve Ermenistan Cumhuriyeti topraklarında Azerbaycan Cumhuriyeti ile şartlı temas hattında yerleştirdikleri Rusya Federasyonu'nda üretilmiş 9K72-Elbrus operasyonel-taktik füze kompleksini kullanarak 4-17 Ekim 2020 tarihleri arasında Gence şehrine sürekli şekilde yoğun ateş açıp roket patlamaları darbeleri vurarak toplamda 26 sivili kasıtlı öldürdü, 175 sivile kasıtlı çeşitli derecelerde bedensel zarar verdiler.

Bununla birlikte, 5 Ekim-7 Kasım 2020 tarihleri arasında Grad ve Smerç marka çoklu roketatar sistemlerinden, ayrıca Cluster tipi balistik füzelerden, havanlardan, diğer büyük çaplı silahlardan açtıkları ateşlerle Berde ilçesinde tek bir amaçla toplamda 29 sivil kasıtlı olarak öldürüldü, 103 sivile kasıtlı çeşitli derecelerde bedensel zarar verildi.

Toplamda 44 günlük Vatan Savaşı sırasında Gence ve Mingeçevir şehirleri, Terter, Ağdam, Berde, Ağcabedi, Fuzuli, Goranboy (Naftalan), Beylegan, Cebrail, Kürdemir ve Gebele ilçelerinde devlet ve özel mülkiyette olan taşınır ve taşınmaz mallara 187 milyon manatın üzerinde maddi zarar verildi.

Ayrıca 25 olayda Şuşa şehri, Hocavend ilçesinin Karadağlı köyü, Hocalı ilçesi ve diğer bölgelerde çaresiz durumda kalan kişilerin taşınması için bu bölgelere uçuş gerçekleştiren helikopterlerin çeşitli silahlarla ateş altına alınması, pilot ve yolculara zarar verilmesi ve helikopterlere hasar verilmesi, Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı ve Batı İhracat Boru Hattı'nın Goranboy ve Yevlah ilçeleri bölgesinden geçen kısmının patlatılmaya teşebbüs edilmesi ve diğer terör eylemlerine ilişkin olaylar da açıklandı.

Mahkeme 14 Şubat'ta devam edecek.

Hatırlatalım ki, söz konusu ceza davası kapsamında 15 kişi - Harutyunyan Arayik Vladimir, Gukasyan Arkadi Arşavir, Saakyan Bako Sahak, İşhanyan Davit Ruben, Manukyan David Azatin, Babayan Davit Klim, Mnatsakanyan Levon Henrikoviç, Beglaryan Vasili İvan, Gazaryan Erik Robert, Allahverdiyan Davit Nelson, Stepanyan Gurgen Homer, Balayan Levon Romik, Babayan Madat Arakeloviç, Martirosyan Garik Grigor, Paşayan Melikset Vladimir'e karşı Azerbaycan Cumhuriyeti Ceza Kanunu'nun 100 (saldırgan savaşı planlama, hazırlama, başlatma ve yürütme), 102 (uluslararası korumadan yararlanan kişilere veya kuruluşlara saldırma), 103 (soykırım), 105 (nüfusu yok etme), 106 (kölelik), 107 (nüfusu sınır dışı etme veya zorla göç ettirme), 109 (takip), 110 (insanları zorla kaybetme), 112 (uluslararası hukuk normlarına aykırı özgürlükten yoksun bırakma), 113 (işkence), 114 (ücretli askerlik), 115 (savaş kanunlarını ve geleneklerini ihlal), 116 (silahlı çatışma sırasında uluslararası insani hukuk normlarını ihlal), 118 (askeri yağma), 120 (kasten adam öldürme), 192 (yasadışı girişimcilik), 214 (terörizm), 214-1 (terörizmin finansmanı), 218 (suç örgütü kurma), 228 (yasadışı silah, parçaları, mühimmat, patlayıcı madde ve cihazları edinme, devretme, satma, bulundurma, taşıma ve yanında bulundurma), 270-1 (havacılık güvenliğini tehdit eden eylemler), 277 (devlet adamına veya kamu görevlisine suikast), 278 (iktidarı zorla ele geçirme ve zorla tutma, devletin anayasal düzenini zorla değiştirme), 279 (yasalarca öngörülmeyen silahlı birlik ve gruplar oluşturma) ve diğer maddeleriyle suçlanmaktadırlar.

11:20

Savaş suçları işlemekle suçlanan Ermeni asıllı kişilerin ceza davası duruşması görülüyor.

Oxu.Az Report'a atıfta bulunarak haber veriyor ki, Bakü Mahkeme Kompleksinde, Bakü Askeri Mahkemesi hakimi Zeynal Ağayev başkanlığında görülen duruşmada savcılar iddianamenin sonuç bölümünü okumaya devam ediyor.

İddianamenin sonuç bölümü okunduktan sonra sanıklar kendilerine yöneltilen suçlamalara ilişkin görüşlerini bildirecekler.

Hatırlatmak gerekirse, önceki duruşmada savcılar tarafından okunan iddianamede Azerbaycan'ın çeşitli ilçelerine karşı işlenen suçlar ve verilen zararlar açıklandı.

Belirtmek gerekir ki, sanıklar Ermenistan devleti ve silahlı kuvvetleri ile Ermenistan tarafından Azerbaycan'ın işgal edilmiş topraklarında kurulan sözde "Dağlık Karabağ Cumhuriyeti" ve onun yasadışı silahlı birlikleri tarafından Azerbaycan'a ve halkına karşı barış ve insanlık karşıtı suçlar, savaş suçları, saldırgan savaş yürütme, soykırım, zorla göç ettirme, zulüm, işkence, askeri yağma ve diğer yasadışı eylemlerle suçlanıyorlar.

Hatırlatmak gerekirse, Ermenistan Cumhuriyeti ve silahlı kuvvetleri ile Ermenistan'ın kurduğu yasadışı Dağlık Karabağ Cumhuriyeti ve onun yasadışı silahlı birlikleri tarafından işlenen suçlarla suçlanan 15 kişi - Arkadi Arşaviri (Arşaviroviç) Gukasyan, Arayik Vladimiri (Vladimiroviç) Arutyunyan, Bako Saaki (Saakoviç) Saakyan, Davit Rubeni (Rubenoviç) İşxanyan, Davit Klimi (Klimoviç) Babayan, Lyova Henrixi (Henrixoviç) Mnatsakanyan, Davit Azati (Azatoviç) Manukyan, Garik Grigori (Grigoroviç) Martirosyan, Melikset Vladimiri (Vladimiroviç) Paşayan, Davit Nelsoni (Nelsonoviç) Allahverdiyan, Gurgen Omerosi (Omerosoviç) Stepanyan, Levon Romiki (Romikoviç) Balayan, Madat Arakeli (Arakeloviç) Babayan, Vasili İvani (İvanoviç) Beglaryan ve Erik Roberti (Robertoviç) Gazaryan, Azerbaycan Cumhuriyeti Ceza Kanunu'nun 100 (saldırgan savaşı planlama, hazırlama, başlatma ve yürütme), 102 (uluslararası koruma altındaki kişilere veya kuruluşlara saldırı), 103 (soykırım), 105 (nüfusu yok etme), 106 (kölelik), 107 (nüfusu sınır dışı etme veya zorla göç ettirme), 109 (zulüm), 110 (insanları zorla kaybetme), 112 (uluslararası hukuk normlarına aykırı özgürlükten yoksun bırakma), 113 (işkence), 114 (ücretli askerlik), 115 (savaş kanunlarını ve geleneklerini ihlal), 116 (silahlı çatışma sırasında uluslararası insani hukuk normlarını ihlal), 118 (askeri yağma), 120 (kasten adam öldürme), 192 (yasadışı girişimcilik), 214 (terörizm), 214-1 (terörizmin finansmanı), 218 (suç örgütü kurma), 228 (yasadışı silah, parçaları, mühimmat, patlayıcı madde ve cihaz edinme, devretme, satma, bulundurma, taşıma ve taşıma), 270-1 (havacılık güvenliğini tehdit eden eylemler), 277 (devlet adamına veya kamu görevlisine suikast), 278 (zorla iktidarı ele geçirme ve zorla tutma, devletin anayasal düzenini zorla değiştirme), 279 (yasalarca öngörülmeyen silahlı birlik ve gruplar kurma) ve diğer maddeleriyle suçlanıyorlar.