Depreme karşı akıllı kalkan: Bilim insanlarından hayat kurtaracak teknoloji

Deprem kuşağında yer alan Türkiye'de yapı güvenliğini artırmaya yönelik önemli bir adım atıldı. Üç üniversitenin iş birliğiyle geliştirilen yeni nesil çimento tabanlı sensörler sayesinde binalarda oluşabilecek mikro çatlaklar, deformasyon ve korozyon gibi hasarlar anlık olarak izlenebilecek.

Oxu.Az'ın TGRT'den aktardığı habere göre, Çankırı Karatekin Üniversitesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi ve Yalova Üniversitesi'nden akademisyenlerin ortak yürüttüğü projede, yapıların iç yapısına entegre edilen sensörlerle deprem öncesi ve sonrası oluşabilecek riskler erkenden tespit edilebilecek. Yeni teknoloji, hem yeni binalarda hem de mevcut yapılarda kullanılabilecek şekilde tasarlandı.

Projede yer alan isimler arasında Prof. Dr. Barış Şimşek (ÇAKÜ), Prof. Dr. Tayfun Uygunoğlu ve Doç. Dr. Uğur Fidan (AKÜ) ile Doç. Dr. Adem Tuncer (Yalova Üniversitesi) bulunuyor. Geliştirilen sensörler sayesinde yalnızca sarsıntılar değil, zamanla oluşan donatı yorgunluğu, çatlaklar ve paslanmalar da tespit edilebilecek.

Proje kapsamında geliştirilen sistem, sensörlerden alınan verileri internet aracılığıyla yapay zeka destekli yazılımlarla analiz ederek cep telefonlarına aktarabiliyor. Böylece yapı sağlığı uzaktan, anlık olarak takip edilebiliyor.

ÇAKÜ Rektörü Prof. Dr. Harun Çiftçi, projeyle ilgili yaptığı açıklamada, "Araştırma grubumuz, çevre dostu, toksik olmayan ve düşük maliyetli nano elyaflarla sensör üretimi gerçekleştiriyor. Bu sayede daha güvenli ve sürdürülebilir şehirler inşa edebileceğiz," dedi.

Kimya Mühendisi Prof. Dr. Barış Şimşek ise, sensörlerin yalnızca deprem güvenliği için değil, aynı zamanda zehirli gazların (CO₂, CO) algılanması için de geliştirileceğini belirtti. Çalışmalar kapsamında iki ayrı patent başvurusu da yapılmış durumda.