500 yaşındaki devin uzun ömür sırrı ortaya çıktı: Grönland köpekbalığının genleri bilim insanlarına ne anlattı

Arktik'in serin, gölgeli sularının derinliklerinde, zamanın kendisi için önemsiz görünecek kadar yavaş hareket eden kadim bir dev sürükleniyor. Onun gözleri önünde yüzyıllar geçiyor, imparatorluklar yükseliyor ve düşüyor, yine de o, zamanın acımasız akışından etkilenmeden sessiz yolculuğuna devam ediyor. Yakın zamanda bilim insanları, bu devin sakladığı sonsuz gençlik sırrının çözümüne yaklaşmayı başardılar.

Oxu.Az'ın haberine göre, ScienceAlert konuya ilişkin bilgi paylaştı.

Tokyo Üniversitesi'nden bilim insanlarının önderliğinde yapılan ve bioRxiv arşivinde ön baskı olarak erişilebilen yeni bir genetik araştırmada, Grönland köpekbalığının (Somniosus microcephalus) genom haritası ilk kez ayrıntılı olarak sunuldu ve bu köpekbalığının 500 yıla kadar yaşamasını sağlayan ipuçları ortaya çıkarıldı.

Ekip, DNA onarımını iyileştiren, bağışıklık savunmasını güçlendiren ve iltihaplanma ve hastalıklara direnç ile ilgili hücresel süreçleri düzenleyen genetik adaptasyonlar keşfetti. Bu biyolojik özellikler, sadece bu köpekbalığının yaşlanmaya nasıl karşı koyduğunu anlamak için değil, aynı zamanda insan dahil diğer türlerdeki benzer mekanizmaları incelemek için de önemli olabilir.

Araştırmanın en dikkat çekici sonuçlarından biri, köpekbalığının hücrelerin hayatta kalmasını, çoğalmasını ve bağışıklık tepkisini kontrol eden temel bir sistem olan NF-κB sinyal yolunda yer alan çok sayıda gene sahip olmasıydı. Bu genler, görünüşe göre iltihaplanmayı azaltmada ve kanseri önlemede - uzun ömürlülükle yakından ilişkili iki faktör - önemli bir rol oynuyor.

Ayrıca, belirli genetik bölgelerdeki mutasyonlar, köpekbalıklarının diğer omurgalılardan çok daha uzun süre, yüzyıllar boyunca hücre bütünlüğünü korumalarını sağlayan DNA hasarına karşı arttırılmış koruma sağlıyor gibi görünüyor.

Altı metreden fazla uzunluğa ve bir tondan fazla ağırlığa ulaşan etkileyici boyutlarına rağmen, Grönland köpekbalıkları neredeyse buzul hızında yaşarlar. Yılda bir santimetreden daha az büyüyerek, sadece üreme olgunluğuna ulaşmak için şaşırtıcı bir şekilde 150 yıl harcarlar. Bu yavaş gelişim, onları çevresel değişikliklere ve insan faaliyetlerine karşı son derece savunmasız kılıyor.

Bilim insanları, bu aşırı uzun ömürlülüğün genetik planını ortaya çıkararak, yaşa bağlı hastalıklar ve insanlarda yaşlanma sürecini yavaşlatmanın potansiyel yolları hakkında fikir edinmeyi umuyorlar. Daha yapılacak çok şey olmasına rağmen, Grönland köpekbalığının benzersiz genetik özellikleri, uzun ve sağlıklı yaşamın biyolojik mekanizmalarını inceleyen gelecekteki çalışmalar için paha biçilmez bir materyal oluşturuyor.