Azerbaycan ile İran arasında yeni BELGE: Yeni dünya düzeninde ülkelerin hedefleri

İran ve Azerbaycan arasında işbirliği belgesi imzalandı.

Belgede iki ülke arasında ulaşım, gümrük, petrol, gaz, su, elektrik, tercihli ticaret, yatırım alanlarında yeni işbirliği kapılarının açılacağı ve iki ülkenin ilişkilerinin maksimum düzeyde geliştirilmesi öngörülüyor.

Peki bu belgenin perspektiflerini nasıl değerlendirmek mümkün? İki ülke arasındaki ilişkileri nasıl etkileyecek?

Milletvekili Aydın Hüseynov Oxu.az'a açıklamasında, İran ve Azerbaycan'ın komşu ülke olmalarının yanı sıra, onları birbirine bağlayan çok önemli noktalar olduğunu belirtti:

"Tarihi bağlar, milli ve dini yakınlık iki tarafı daha geniş ölçek ve formatta yakınlaştırmayı vaat ediyor. Belirli zamanlarda Azerbaycan ile İran'ı karşı karşıya getirmek isteyen güçlerin faaliyetini görsek de, meselenin çözümünde sağlıklı düşünce ve bilge yaklaşım galip geldi, tüm çelişkileri ortadan kaldırabildi. Diplomatik yaklaşım sayesinde hem siyasi hem de ekonomik ve kültürel ilişkilerin gelişiminde olumlu eğilimler göze çarpmaya başladı.

Azerbaycan her zaman İran ile ilişkilerin olumlu dinamik üzerinde gelişmesi için çalıştı. Bunun için uygun ortam şu anda var. Ekonomik ilişkiler hızlı bir şekilde gelişiyor."

Milletvekili, 44 günlük savaşın ardından Azerbaycan ile İran arasındaki ilişkilerin daha da geliştiğine dikkat çekti:

"Zengilan ilinin Ağbend bölgesinde iki ülke arasındaki sınır geçiş noktası inşasına başlandı, Azerbaycan'ın batı bölgeleri ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ni birleştirecek demir yolu ve kara yolu ile ayrıca Aras Nehri üzerinde inşa edilecek köprülerin İran topraklarından geçecek projeleri onaylandı, inşaat çalışmalarının bu yıl tamamlanması bekleniyor. Bu projenin her iki ülke ve bölge için ne kadar önemli olduğunu söyleyebiliriz. 30 Aralık 2023 tarihinde Azerbaycan ile İran arasındaki Astara Nehri üzerinde yeni inşa edilen otomobil köprüsü ve yaya geçidinin açılışı yapıldı. 19 Mayıs 2024'de Aras Nehri üzerinde açılışı yapılacak Hudaferin" ve Kız Kalesi su bentleri, iki ülke arasındaki dostluğun bir diğer sembolüdür. Bu projelerin gerçekleştirilmesi, her iki ülkenin birbirine olan güveninin bir göstergesidir."

"Azerbaycan-İran arasında siyasi, ekonomik, kültürel ve diğer alanlarda işbirliği dinamik bir şekilde gelişmektedir. Azerbaycan ile İran arasındaki ulaşım alanında da işbirliği büyük bir potansiyele dayanıyor ve bu yöndeki çalışmalar hızla devam etmektedir. Azerbaycan ile İran arasında Ekonomik, Ticaret ve İnsani İşbirliği Konusunda Ortak Devletlerarası Komisyonu'nun 22 Ocak'ta Tahran'da yapılan 16. toplantısında taraflar Kuzey-Güney Uluslararası Taşıma Koridoru'nun faaliyetlerinin artırılması konusunda anlaşmaya vardılar. Koridorun tam kapasiteyle çalışması için Moskova"da Rusya, Azerbaycan ve İran'ın ilgili kurumlarının başkanları arasında bir görüşme planlanmaktadır. Şu an ekonomi, ulaşım, enerji, ticaret, yatırım ve insani alanlarda işbirliğinin daha da genişletilmesi ve uygulanması çok önemlidir. İşbirliğimizin gelişmesi İran ile Azerbaycan'ı birbirleri için stratejik ortak haline getirecektir" şeklinde milletvekili ekledi.

Siyaset bilimci İlyas Hüseynov da Oxu.Az'a verdiği açıklamada, İran ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerin geçtiğimiz dönemde bazı sarsıntılar yaşadığını belirtti:

"Azerbaycan her zaman komşuları ile dostane ilişkiler kurma politikası çerçevesinde işbirliğini geliştirmeye çalışmıştır. Azerbaycan ile İran arasında imzalanan anlaşma bu bağlamda büyük öneme sahiptir. Bu işbirliği, güvenliğin ve istikrarın güçlendirilmesinin yanı sıra, aynı zamanda farklı alanlarda ilişkilerin daha da derinleşmesine olanak sağlayacaktır. Özellikle ulaşım, gümrük, su, gaz, petrol, elektrik, tercihli ticaret ve yatırım alanlarında yeni işbirliği ufukları şekillenmekte olup, aynı zamanda bugün devletler kendilerini yeni dünya düzenine uyarlamaya çalışmaktadırlar. Bu açıdan İran, Azerbaycan"ın jeostratejik konumunu ve yeni jeopolitik gerçeklikleri kabul etmekte olup, buna dayanarak ilişkilerin gelişmesinde çıkarları bulunmaktadır. Azerbaycan da sadece bölgede işbirliği için tüm gücünü seferber etmektedir."

Hüseynov, "Bu işbirliğini hedefleyen anlaşmanın imzalanmasının şu anda önemli bir ilgi uyandırdığına inanıyorum. Bu, bölgedeki ve dünyadaki jeopolitik süreçlerin de bir sonucu olarak değerlendirilebilir. Aynı zamanda, bugün devletler çeşitli platformlarda birleşmektedir. Bu platformlardan biri de '3+3'tür. İran bu platformu destekleyen bir devlettir. Bu açıdan, ilişkilerin küresel ölçekte bir önemi vardır ve yakın gelecekte Bakü ile Tahran arasındaki ilişkilerde yeni bir aşamanın başlayacağına umut edebiliriz" diyerek yorumunu tamamladı.

Merahim Nesib