Arəstə Baxışova

Arəstə Baxışova – Azərbaycanın 2020-ci il 44 günlük Vətən müharibəsinin yeganə qadın şəhidi olub, onun cəsarəti və fədakarlığı ölkənin tarixinə əbədi həkk olunub. 4 may 1989-cu ildə Xaçmazda anadan olan Aresta, həyatını Vətənə xidmətə həsr edərək, cəsarət və vətənpərvərlik simvoluna çevrilib.

İlk illər və təhsil

Arəstə Baxışova Azərbaycan FHN-də xidmət edən baş leytenant Kərim Baxışovun ailəsində doğulub. Dörd yaşında ikən, Çernobıl fəlakətinin əlili olan atası vəfat edib və ailəni çətin vəziyyətdə qoyub. Çətinliklərə baxmayaraq, Aresta məqsədyönlü və məsuliyyətli böyüyüb. 1995-2004-cü illərdə o, Qarabağın işğalı səbəbindən müvəqqəti olaraq Bakının Biləcəri qəsəbəsində yerləşdirilmiş Şuşa şəhərinin 3 nömrəli orta məktəbində təhsil alıb. 2004-2008-ci illərdə Aresta Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Kollecində "İngilis dili" ixtisası üzrə təhsil alaraq, təhsildə uğurlar qazanıb.

Onun peşə seçimi o dövr üçün qadın üçün qeyri-adi idi. Müəllimlik əvəzinə Arəstə həyatını hərbi xidmətlə bağlamağa qərar verdi ki, bu da onun güclü xarakterini və vətənpərvərliyini əks etdirirdi. 2018-2019-cu illərdə o, Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Baş Hərbi Hospitalında tibbi statistik kimi çalışıb, 2019-cu ilin iyul ayından isə Beyləqandakı hərbi hissədə operator kimi xidmət edib.

Vətən müharibəsindəki qəhrəmanlıq

27 sentyabr 2020-ci ildə Vətən müharibəsi başlayanda Arəstə Baxışova könüllü olaraq cəbhəyə yollanıb. Hərbi feldşer kimi, o, Füzuli, Zəngilan və Qubadlı rayonlarının azad edilməsi uğrunda döyüşlərdə yaralı əsgərlərə ilk tibbi yardım göstərib. Onun fədakarlığı ən təhlükəli şəraitdə özünü göstərib: Aresta öz həyatını təhlükəyə ataraq yaralıları döyüş meydanından çıxarıb. İş yoldaşları xatırlayırdılar ki, o, ölümdən qorxmurdu və öz vəzifəsinə sadiq idi.

23 oktyabr 2020-ci ildə, Qubadlının azad edilməsi uğrunda döyüşlər zamanı, Arəstə Baxışova xidməti vəzifələrini yerinə yetirərkən həlak olub. Onun ölümü ailəsi, dostları və bütün ölkə üçün ağır itki olub. Arəstə iki övladını – oğlu Mərdanı (9 yaş) və qızı Zəhranı (12 yaş) geridə qoyub, onlar nənələrinin himayəsinə verilib. O, Biləcəri qəsəbəsindəki Şəhidlər Xiyabanında dəfn edilib və Azərbaycan tarixində qadın qəhrəmanlığının simvoluna çevrilib.

Mükafatlar və tanınma

Qəhrəmanlığına görə Arəstə Baxışova ölümündən sonra yüksək mükafatlara layiq görülüb. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamı ilə o, işğal olunmuş ərazilərin azad edilməsində göstərdiyi cəsarət və töhfəyə görə "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edilib. 12 may 2021-ci ildə Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsi (BQXK) onu Florens Naytingeyl medalı ilə təltif edib – bu, münaqişə qurbanlarına yardım göstərməkdə müstəsna cəsarət və sədaqətə görə verilən nüfuzlu beynəlxalq mükafatdır. Arəstə 18 ölkədən olan 25 tibb bacısı arasında bu şərəfə layiq görülən və BQXK tərəfindən qeyd edilən müharibənin yeganə qadın şəhidi olub.

Onun qəhrəmanlığı AzTV-nin reportajlarında və "Belə-belə işlər" layihəsində işıqlandırılıb, bunlar onun həyatı və qəhrəmanlığı haqqında danışıb. Arestanın ailəsi xatirələrini bölüşərək, onun Vətənə olan sevgisini və başqaları üçün özünü qurban vermək istəyini qeyd edib.

Ailəyə sosial dəstək

Arəstə Baxışovanın həlak olmasından sonra dövlət onun ailəsinə hərtərəfli dəstək göstərib. Azərbaycan Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi ailəni aylıq prezident təqaüdü, uşaq müavinətləri, ailə başçısını itirməyə görə pensiya və kommunal xərclərin kompensasiyası ilə təmin edib. Mərdan və Zəhranın qəyyumu olan nənə əlavə müavinət alır. Bu tədbirlər dövlətin şəhid ailələrinə diqqətini vurğulayır.

İrs və xatirə

Arəstə Baxışova milyonlarla azərbaycanlıya ilham verən milli qəhrəmana çevrilib. Onun adı 23 oktyabr Şəhidləri Anma Günündə xatırlanır, doğum günü olan 4 may isə onun qəhrəmanlığına hörmət əlaməti olaraq qeyd edilir. 2023-cü ildə, həlak olmasının üçüncü ildönümündə, media onu dözümlülük və vətənpərvərlik simvolu kimi xatırlayıb.

Onun həyatı və ölümü milli irsin bir hissəsinə çevrilib. AMEA-nın Mərkəzi Elmi Kitabxanası nəzdindəki Qarabağ müharibəsi qəhrəmanları fondu gələcək nəsillərin onun töhfəsini xatırlaması üçün fotoşəkillər və bukletlər daxil olmaqla onun haqqında materialları saxlayır. Arəstə Baxışova öz ölkəsinə xidmət etməyə çalışan gənc azərbaycanlılar, xüsusilə qadınlar üçün nümunə olaraq qalır.

Nəticə

Arəstə Baxışova sadəcə şəhid deyil, cəsarət, fədakarlıq və Vətənə sevginin simvoludur. Onun 2020-ci il Vətən müharibəsindəki qəhrəmanlığı, əsgərlərin həyatını xilas etməsi və Azərbaycanın azadlığı uğrunda qurban getməsi onun adını əbədiləşdirib. Florens Naytingeyl medalı da daxil olmaqla ölümündən sonra verilən mükafatlar və dövlətin onun ailəsinə dəstəyi onun millət üçün əhəmiyyətini vurğulayır. Arəstə Baxışova cəsarətin cinsiyyəti olmadığını sübut edən qəhrəman kimi azərbaycanlıların qəlbində əbədi yaşayacaq.