Qərbi Azərbaycan Xronikası: "Ermənilərin istinad etdiyi "Andonyanın sənədləri" saxtadır"

Bu gün Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsi çərçivəsində növbəti veriliş efirə gedib.

Jurnalist Rufik İsmayılovun müsahibi Bakı Dövlət Universitetinin professoru, tarix elmləri doktoru Sani Hacıyev olub. O, Ermənistanın Azərbaycan və Türkiyəyə qarşı məkrli siyasətinin tarixi köklərindən söhbət açıb. Bildirib ki, min ilə yaxın dövr ərzində dövləti olmayan, yalnız kilsələr tərəfindən idarə olunan erməni toplumu hər zaman imperialist qüvvələr, böyük dövlətlər üçün alət rolunu oynayıblar.

Tarixçi-alimin sözlərinə görə, erməni keşişlər daim imperialist dövlətlərlə əlaqədə olaraq, onların Osmanlı İmperiyasına qarşı siyasətinin həyata keçirilməsində vasitəyə çevriliblər. Misal üçün, XVIII-əsrin sonu, XIX əsrin əvvəlində erməni keşiş İosif Arqutinskinin təşəbbüsü ilə Çar Rusiyasına müraciət olunub, ermənilərin xidmətləri ruslara təklif olunub. Bu faktdan çıxış edən haylar İosif Arqutinskini Rusiya-erməni münasibətlərinin qurulmasının səbəbkarı kimi qələmə verirlər.

Professor söyləyib ki, XIX əsrin sonlarında Osmanlının zəifləməsindən istifadə edən böyük dövlətlər Türk imperiyasını parçalamaq, müəyyən əraziləri ələ keçirmək üçün hərəkətə keçiblər. Bu dövrdə Çar Rusiyası erməni terror təşkilatlarını səfərbər edərək, eyni zamanda, Osmanlı ərazisində yaşayan, müəyyən vəzifələr tutan erməniləri ələ alaraq, bir neçə cəbhədə mübarizə aparan dövləti içindən parçalamaq niyyətinə düşüb. Bu məkrli plandan irəli gələrək, gələcək məqsədlər üçün hətta erməni kilsələri hərbi bazalara, silah-sursat anbarlarına çevrilib.

S.Hacıyev deyib ki, 1915-ci ildə silahlı erməni terror təşkilatları, ayrı-ayrı erməni silahlı dəstələri Osmanlı ərazisində kütləvi qırğınlar törədib, yaşadıqları ölkəyə böyük xəyanət ediblər. Belə olan halda daxili işlər naziri Tələt Paşa Osmanlı ərazisində təşkilatlanan silahlı erməni terror təşkilatının üzvlərini həbs edib. Ardınca isə yerli müsəlman əhaliyə qarşı düşmənçilik mövqeyi tutan erməni vətəndaşların ölkənin bir ərazisindən digər ərazisinə köçü təşkil edilib. Burada da yeganə səbəb ümumən ölkənin təhlükəsizliyini təmin etmək, qırğınların qarşısını almaq olub.

Tarixçi-alim vurğulayıb ki, ermənilər köçürülərkən onların bütün əmlakının daşınmasına hərtərəfli şərait yaradılıb, hətta qapıda ölən köpəyinə görə də təzminat ödənilib. Lakin ermənilər "Andonyanın sənədləri" adlı saxtakarlığa, uydurmaya istinad edərək bildirirlər ki, guya həmin vaxt iki milyona yaxın erməni sakin öldürülüb. Bu cəfəngiyyatdır, heç bir elmi, rəsmi sübutu, təsdiqi yoxdur. Lakin buna baxmayaraq, indiyə qədər bu saxta tarixdən, uydurmadan Türkiyəyə qarşı təzyiq aləti kimi istifadə etməyə çalışırlar.

Professor S.Hacıyev tarixən Qərbi Azərbaycanda yaşayan soydaşlarımıza qarşı ötən əsrin əvvəlindən 1988-ci ilə qədər həyata keçirilən etnik təmizləmə və soyqırımı siyasətindən də geniş danışıb. Sonda vurğulayıb ki, Qərbi Azərbaycan tarixi Türk torpağıdır və soydaşlarımızın ata-baba yurduna qayıdışı qaçılmazdır.

Xatırladaq ki, Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsinin məqsədi tarixi torpaqlarımızın adının yaşadılması, tanıdılması, həmçinin azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən deportasiyaya məruz qoyulması, həmin ərazilərdə mövcud olmuş, lakin adı silinən toponimlərin, saysız-hesabsız yeraltı və yerüstü maddi mədəniyyət nümunələri - qədim yaşayış məskənləri, nekropollar, kurqanlar, qala, saray və istehkam qalıqları, karvansaralar, körpülər, qəbirüstü sənduqələr, xaçdaşlar, at-qoç heykəlləri, məbəd, kilsə, məscid, pir və ocaqların üzə çıxarılması, həmin ərazinin təmiz oğuz-türk məskənləri olduğunu təsdiq edən faktların dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasıdır.

Həmçinin Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı dediyi "XX əsrin əvvəllərinə təsadüf edən xəritə bir daha onu göstərir ki, Qərbi Azərbaycan tarixi Azərbaycan diyarıdır, şəhərlərin, kəndlərin adları Azərbaycan mənşəlidir və biz yaxşı bilirik ki, indiki Ermənistan ərazisində tarix boyu Azərbaycan xalqı yaşayıb. İndi əsas vəzifə ondan ibarətdir ki, dünya ictimaiyyəti də bunu bilsin", - fikrini əsas tutaraq, Qərbi Azərbaycan İcmasının hazırladığı Qayıdış Konsepsiyasından irəli gələn vəzifələrin təbliğidir.

Bundan əlavə, Qərbi Azərbaycanla bağlı tarixçilərin, araşdırmaçıların düşüncələrini, deportasiyaya məruz qalmış şəxslərin həyat hekayəsini işıqlandırmaqdır.

Ətraflı Baku TV-nin süjetində: