Ciorcia Meloni — müasir Avropa siyasətinin ən nüfuzlu simalarından biri, İtaliyanın ilk qadın baş naziri və sağçı "İtaliya Qardaşları" partiyasının lideridir. Onun hakimiyyətə sürətli yüksəlişi, siyasi baxışları və hökumət başçısı vəzifəsindəki fəaliyyəti həm heyranlıq, həm də qızğın mübahisələr doğurur. Rəsmi mənbələrdən, o cümlədən bioqrafiyalardan, hökumət məlumatlarından və parlament qeydlərindən əldə edilən məlumatlara əsaslanaraq, bu məqalə 2025-ci ilin aprel ayına olan vəziyyətə görə onun həyatı, karyerası və İtaliya və beynəlxalq siyasətdəki cari rolu haqqında ətraflı icmal təqdim edir.
İlk illər və siyasi karyeranın başlanğıcı
Ciorcia Meloni 15 yanvar 1977-ci ildə Romada, Siciliyalı Anna Paratore və Sardiniyalı hüquqşünas Francesco Meloninin ailəsində anadan olub. Onun uşaqlığı sol meylləri ilə tanınan kasıb Garbatella rayonunda keçib. Lakin Ciorcianın ailə həyatı asan olmayıb: atası o cəmi üç yaşında olarkən ailəni tərk edərək Kanar adalarına gedib. Sonradan o, İspaniyada narkotik ticarətinə görə 9 il həbs cəzasına məhkum edilib. Ciorcia və onun böyük bacısı Ariannanın tərbiyəsi ilə anaları məşğul olub, o, Josie Bell təxəllüsü ilə 140-dan çox sevgi romanı yazıb.
1980-ci ildə Ciorcia və bacısı təsadüfən evdə yanğın törətdikdən sonra ailə Garbatellaya köçməyə məcbur olub. Məktəbdə Ciorcia artıq çəkisinə görə (9 yaşında 65 kq çəkisi var idi) lağa qoyulsa da, bu ona təhsil müəssisəsini əla qiymətlərlə bitirməyə mane olmayıb. 1996-cı ildə o, Romadakı Amerigo Vespucci adına İnstitutda linqvistika sahəsində orta ixtisas təhsili alıb. Anasına kömək etmək və təhsil haqqını ödəmək üçün Meloni dayə və barmen kimi işləyib, bu da onun xarakterini möhkəmləndirib və müstəqilliyə öyrədib.
Ciorcianın siyasi karyerası 15 yaşında, 1992-ci ildə 1946-cı ildə Benito Mussolininin tərəfdarları tərəfindən əsası qoyulmuş neofaşist İtaliya Sosial Hərəkatının (MSI) gənclər qanadına daxil olması ilə başlayıb. 1996-cı ildə o, "Tələbə Fəaliyyəti" (Azione Studentesca) təşkilatına rəhbərlik edib, 1998-ci ildə isə MSI-nin varisi olan Milli Alyansdan (NA) Roma Əyalət Şurasına seçilib və 2003-cü ilə qədər Mədəniyyət, Məktəb və Gənclər Siyasəti Komissiyasında işləyib. 2001-ci ildə Milli Alyansın lideri Gianfranco Fini onu partiyanın gənclər təşkilatı "Gənclər Fəaliyyəti"nin (Azione Giovani) koordinatoru təyin edib, 2004-cü ildə isə o, təşkilatın prezidenti olub.
Siyasi yüksəliş və "İtaliya Qardaşları"nın yaradılması
2006-cı ildə Ciorcia Meloni Milli Alyansdan XV çağırış Deputatlar Palatasına seçilib və İtaliya tarixində palatanın ən gənc vitse-prezidenti olub. 29 iyun 2006-cı ildən 28 aprel 2008-ci ilə qədər o, Əlaqələr və Xarici İnformasiya Komitəsinə, həmçinin Carlo Finzi Fonduna birja statusu verilməsi üzrə Komissiyaya rəhbərlik edib. 2008-ci ildə, 31 yaşında, Meloni Silvio Berluskoninin dördüncü hökumətində gənclər işləri naziri təyin edilib, bu da onu İtaliya Respublikası tarixinin ən gənc naziri edib. O, bu vəzifəni 2011-ci ilə qədər tutub.
2011-ci ildə hökumət böhranı səbəbindən Berluskoninin baş nazir vəzifəsindən getməsindən sonra Meloni onun "Azadlıq Xalqı" (PdL) partiyasından çıxıb. 2012-ci ilin dekabrında Ignazio La Russa və Guido Crosetto ilə birlikdə "İtaliya Qardaşları — Milli Sağ Mərkəz" (Fratelli d'Italia) partiyasını yaradıb, bu partiya onun siyasi ambisiyaları üçün əsas platforma olub. 2014-cü ildə Meloni partiyanın sədri seçilib, 2015-ci ildə isə sağ mərkəzçi qüvvələri birləşdirmək üçün "Bizim torpağımız — Ciorcia Meloni ilə italyanlar" hərəkatının yaradıldığını elan edib.
2013-cü il parlament seçkilərində "İtaliya Qardaşları" cəmi 1,95% səs toplayaraq parlamentə çətinliklə keçib, lakin 2018-ci ildə partiya nəticəsini 4,35%-ə qədər artırıb. 2016-cı ildə Meloni Matteo Salvininin "Liqası"nın dəstəyi ilə Roma meri vəzifəsinə namizədliyini irəli sürüb, lakin birinci turda 20,64% səs toplayaraq məğlub olub. Uğursuzluğa baxmayaraq, onun populyarlığı, xüsusilə 2019-cu ildə məşhur nitqindən sonra artmağa davam edib: "Mən Ciorciayam, mən qadınam, mən anayam, mən italyanam, mən xristianam!" Bu ifadə viral olub və tərəfdarlarının bir növ himnə çevrilib, halbuki əleyhdarları onu populizmdə və diktator meyllərində ittiham ediblər.
İtaliyanın Baş naziri: Tarixi irəliləyiş
25 sentyabr 2022-ci il parlament seçkilərində "İtaliya Qardaşları"nın başçılıq etdiyi koalisiya Matteo Salvininin "Liqası" və Silvio Berluskoninin "İrəli, İtaliya" partiyaları ilə ittifaqda qələbə qazanıb. Meloninin partiyası 26% səs toplayaraq koalisiyanın ən böyük qüvvəsinə çevrilib. 22 oktyabr 2022-ci ildə Ciorcia Meloni and içib və rəsmi olaraq İtaliya tarixində ilk qadın baş nazir olub, İkinci Dünya Müharibəsindən sonra ölkənin ən sağçı hökumətinə rəhbərlik edib. Onun təyinatı geniş əks-səda doğurub: o, Avropa Komissiyasının rəhbəri Ursula von der Leyen, Avropa Parlamentinin spikeri Roberta Metsola və Macarıstanın baş naziri Viktor Orban tərəfindən təbrik edilib, Orban bunu "Avropa sağçıları üçün böyük gün" adlandırıb.
Vəzifəyə başladığı zaman "İtaliya Qardaşları"nın populyarlıq reytinqi sürətlə artırdı. Euromedia-nın 11 yanvar 2023-cü il tarixli məlumatlarına görə, partiya tarixi maksimuma — 31,5%-ə çatıb. Meloni həmçinin 2020-ci ildən Avropa Mühafizəkarlar və İslahatçılar Partiyasının (ECR) prezidenti vəzifəsini tutub, lakin 2023-cü ilin yanvarında onu Mateusz Morawiecki əvəz edib.
Baş nazir vəzifəsində siyasi baxışlar və fəaliyyətlər
Ciorcia Meloni ultrakonservativ baxışları ilə tanınır. O, ənənəvi ailə dəyərlərini dəstəkləyir, uşaqların heteroseksual nikahlardan doğulmalı olduğunu vurğulayır və LGBT icmasının hüquqlarını açıq şəkildə tənqid edir. Onun miqrasiya ilə bağlı mövqeyi də sərtdir: Meloni dəfələrlə miqrantlar və qaçqınlar üçün giriş qaydalarının sərtləşdirilməsinə çağırıb. Onun partiyası neofaşist keçmişlə bağlı simvolikanı, məsələn, loqotipində üçrəngli alovu saxlayır ki, bu da bir çoxları üçün Mussolini irsi ilə assosiasiya olunur. Meloni Mussolinini "mürəkkəb şəxsiyyət" adlandırsa və tarixi kontekstdən tam uzaqlaşmasa da, partiyasının demokratik prinsiplərə hörmət etdiyini bildirərək neofaşist etiketindən xilas olmağa çalışır.
Beynəlxalq arenada Meloni 2022-ci ildə münaqişənin başlamasından sonra Ukraynanı dəstəkləmək üçün qəti mövqe tutub. O, Kiyevə "360 dərəcəli dəstək" ifadə edib ki, bu da Rusiyaya qarşı sanksiyalara münasibətdə daha ehtiyatlı olan müttəfiqi Matteo Salvininin mövqeyi ilə ziddiyyət təşkil edir. Eyni zamanda, Meloni 2023-cü ilin noyabrında özlərini afrikalı rəsmilər kimi təqdim edən rus prankerlər Vovan və Leksusun onun söhbətini yazması ilə bağlı qalmaqalın mərkəzində olub. Bu söhbətdə o, Ukrayna əks-hücumunun "gözləntiləri doğrultmadığını" və münaqişənin illər boyu davam edə biləcəyini etiraf edib. Bu hadisə İtaliyada tənqid tufanı yaradıb: keçmiş baş nazir Giuseppe Conte bunu "planetar miqyaslı uğursuzluq" adlandırıb, KİV-lərin məlumatına görə isə Meloni "qəzəbdən özündən çıxıb".
Daxili arenada onun hakimiyyətinin ilk ili ziddiyyətli qiymətləndirmələrlə müşayiət olunub. Euronews-un 2023-cü ilin oktyabr ayına olan məlumatlarına görə, ekspertlər insan hüquqları və həmrəylik sahəsində geriləməyə işarə edərək, Meloninin siyasətinin onun ifrat sağçı ideologiyasına uyğun olduğunu vurğulayıblar. 2023-cü ilin iyun ayında onun koalisiyası Avropa İttifaqının təzyiqinə boyun əyərək, Meloni və Salvininin müqavimətinə baxmayaraq, dörd aylıq təxirə salınma ilə Avropa Sabitləşdirmə Mexanizminin (ESM) tətbiqinə razılıq verib. 2023-cü ilin avqustunda Meloni Placebo qrupunun vokalisti Brian Molko-ya qarşı şikayət edib, o, Turində konsert zamanı onu açıq şəkildə təhqir edərək "irqçi" və "faşist" adlandırıb.
Şəxsi həyat və ictimai obraz
Ciorcia Meloni 2016-cı ildə mülki əri, italyan jurnalisti Andrea Giambrunodan doğulan qızı Ginevranın anasıdır. Cütlük 2023-cü ilin oktyabrında Giambrunoun televiziya şousunda nalayiq davranışı ilə bağlı qalmaqaldan sonra ayrılıb. Meloni sos
