UEFA Konfrans Liqası (UEFA Europa Conference League) — Avropa Futbol Assosiasiyaları İttifaqı (UEFA) tərəfindən təşkil edilmiş nisbətən yeni klub futbol turniridir. Yarış ilk dəfə 2021/22 mövsümündə keçirildi və onun məqsədi Avropanın daha az reytinqli liqalarından olan klubların nüfuzlu kubok uğrunda mübarizə aparmaq imkanlarını genişləndirmək oldu. Turnir Avropa klub yarışlarının iyerarxiyasında Çempionlar Liqası və Avropa Liqasından sonra üçüncü pillədə durur, lakin orta səviyyəli komandalar üçün unikal bir platforma təqdim edir.
Yaranma tarixi
Konfrans Liqasının yaradılması ideyası milli federasiyaların və klubların Avrokuboklarda təmsilçiliyini artırmaq istəyinə cavab olaraq meydana gəldi. Onun yaranmasına qədər kiçik ölkələrdən olan bir çox komandalar yüksək rəqabət səbəbindən hətta Avropa Liqasının qrup mərhələsinə çıxa bilmirdilər. UEFA yarışların strukturunu daha inklüziv etmək üçün islahat keçirməyə qərar verdi. Turnir rəsmi olaraq 2018-ci ildə elan edildi, ilk final isə 25 may 2022-ci ildə Tiranada keçirildi, burada Joze Mourinyonun rəhbərlik etdiyi İtaliyanın "Roma" komandası Niderland "Feyenoord"unu 1:0 hesabı ilə məğlub etdi.
Turnirin formatı
Konfrans Liqası bir neçə mərhələdən ibarətdir: təsnifat mərhələləri, qrup mərhələsi, pley-off və final. Qrup mərhələsində 32 komanda iştirak edir, onlar hər birində 4 klub olmaqla 8 qrupa bölünürlər. Qrup qalibləri birbaşa 1/8 finala çıxır, ikinci yeri tutan komandalar isə Avropa Liqasından kənarlaşdırılmış klublarla əlavə pley-off mərhələsində yarışırlar. Final ənənəvi olaraq mayın sonunda əvvəlcədən seçilən neytral stadionda keçirilir. Məsələn, 2023-cü ildə final Praqada keçirildi, burada "Vest Hem Yunayted" "Fiorentina"nı (2:1) məğlub etdi, 2024-cü ildə isə həlledici matç Afinada baş tutdu.
Klublar və azarkeşlər üçün əhəmiyyəti
Konfrans Liqası Albaniya, Kosovo, Qazaxıstan və ya Ermənistan kimi daha az inkişaf etmiş futbol liqalarına malik ölkələrdən olan klubların Avropa arenasında özlərini göstərmək şansını verdi. Məsələn, Azərbaycanın "Qarabağ" və ya Moldovanın "Şerif" (hərçənd onlar daha çox Avropa Liqası ilə tanınırlar) kimi komandaların uğurları digər klubları ruhlandırır. Azarkeşlər üçün turnir əlavə tamaşalı matçlar mənbəyi, klublar üçün isə mükafat qazanmaq və statuslarını yüksəltmək imkanı oldu.
Tənqid və perspektivlər
Müsbət tərəflərinə baxmayaraq, Konfrans Liqası tənqidlərə məruz qalır. Bəziləri onu orta səviyyəli klublar üçün "təsəlli mükafatı" hesab edir və rəqabət səviyyəsinin digər Avrokuboklardan aşağı olduğunu qeyd edirlər. Buna baxmayaraq, UEFA futbolun populyarlaşdırılması üçün onun əhəmiyyətini vurğulayaraq turniri inkişaf etdirməyə davam edir. Hər mövsüm yarışa maraq artır, finallar isə getdikcə daha çox tamaşaçı cəlb edir.
2025-ci ilin mart ayına Konfrans Liqası futbol təqvimində möhkəm yer tutaraq Avropa klub futbolunun vacib hissəsinə çevrildi. O, təkamül etməyə davam edir və hətta kiçik liqalardan olan komandaların beynəlxalq arenada öz tarixlərini yaza biləcəklərini sübut edir.
