Qarabağ Universiteti: Azərbaycanın Təhsil və Dirçəliş Simvolu

Qarabağ Universiteti Azərbaycanın təhsil sistemində yeni bir səhifə açan və Qarabağ bölgəsinin dirçəlişində mühüm rol oynayan ali təhsil müəssisəsidir. Xankəndi şəhərində yerləşən bu universitet 2024-cü ildə fəaliyyətə başlayaraq qısa müddətdə ölkənin ən perspektivli təhsil mərkəzlərindən birinə çevrilmişdir. Prezident İlham Əliyevin 28 noyabr 2023-cü il tarixli sərəncamı ilə təsis olunan universitet, bölgənin sosial-iqtisadi inkişafına töhfə vermək, gəncləri müasir biliklərlə təchiz etmək və Qarabağın tarixi əhəmiyyətini təhsil vasitəsilə vurğulamaq missiyasını daşıyır.

Tarixi Köklər və Yenidənqurma

Qarabağ Universitetinin tarixi kökləri 1969-cu ilə, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə Xankəndidə ali təhsil müəssisəsinin yaradılmasına gedib çıxır. Lakin Ermənistanın işğalı nəticəsində bu müəssisə fəaliyyətini dayandırmış və infrastruktur böyük ölçüdə məhv edilmişdi. İkinci Qarabağ Müharibəsindən sonra Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü bərpa etməsi ilə bölgədə genişmiqyaslı bərpa və quruculuq işləri başlandı. Bu prosesin təhsil seqmentində ən mühüm addımlarından biri Qarabağ Universitetinin yenidən qurulması oldu.

Universitetin bərpası dövlətin prioritet layihələrindən birinə çevrildi. 2024-cü ilin sentyabrında tədrisə başlayan universitet müasir infrastruktur, yataqxanalar və tədris binaları ilə təchiz olunmuşdur. Elm və təhsil naziri Emin Əmrullayevin bildirdiyinə görə, universitetin inşası 2024-cü ilin avqust ayına qədər tamamlanmış və ilkin mərhələdə 1200 tələbənin təhsil alması planlaşdırılmışdır.

Təhsil Proqramları və Fakültələr

Qarabağ Universiteti müasir təhsil standartlarına uyğun olaraq geniş ixtisas spektri təklif edir. İlkin mərhələdə universitetdə altı fakültə fəaliyyət göstərir: Pedaqoji, İncəsənət, Humanitar və Sosial Elmlər, İqtisadiyyat, Mühəndislik və Turizm. Bu fakültələr üzrə 27 ixtisas tədris olunur, o cümlədən hüquqşünaslıq, informatika müəllimliyi, kompüter mühəndisliyi, beynəlxalq münasibətlər, turizm bələdçiliyi və biznesin idarəedilməsi kimi aktual sahələr.

Universitetdə təhsil proqramları əmək bazarının tələblərinə uyğunlaşdırılıb və beynəlxalq təcrübəyə əsaslanır. Tələbələrə ikili diplom proqramları vasitəsilə Bakı və ya digər regionlarda təhsilin bir hissəsini almaq imkanı da verilir. Gələcəkdə Şuşada İncəsənət və Turizm fakültələrinin, Xocalıda Aqrar fakültənin, Xankəndidə isə Tibb fakültəsinin fəaliyyətə başlaması planlaşdırılır.

2024-2025-ci tədris ili üçün universitetə 1104 tələbə qəbul olunub, qəbul planı isə 98,5% dolmuşdur. Qəbul olan tələbələrdən 101 nəfəri 600-dən, 385 nəfəri isə 500-dən çox bal toplayıb. Ən yüksək nəticə 683,8 balla hüquqşünaslıq ixtisası üzrə qeydə alınıb. Bu rəqəmlər universitetin gənclər arasında yüksək populyarlığını və keyfiyyətli təhsilə olan inamı göstərir.

Akademik Heyət və İnfrastruktur

Qarabağ Universiteti yüksək ixtisaslı kadrların cəlb edilməsinə xüsusi diqqət yetirir. Hazırda universitetdə 160 əməkdaş çalışır, onlardan 60-ı akademik, 100-ü isə inzibati və texniki heyətdir. Tədris prosesində intensiv modullar və onlayn formatlar tətbiq olunur ki, bu da professor-müəllim heyətinin səmərəli fəaliyyətini təmin edir.

Universitet üç tədris binasında fəaliyyət göstərir. Əsas binada Pedaqoji, Mühəndislik, Humanitar və Sosial Elmlər, İqtisadiyyat və Turizm fakültələri yerləşir. İkinci binada İncəsənət fakültəsi, üçüncü binada isə Beynəlxalq Dil Mərkəzi fəaliyyət göstərir. Müasir laboratoriyalar, kitabxanalar və tələbələr üçün sosial infrastrukturla təchiz olunmuş kampus gənclərin həm təhsil, həm də sosial bacarıqlarının inkişafına xidmət edir.

Elmi Tədqiqatlar və Beynəlxalq Əməkdaşlıq

Qarabağ Universiteti təkcə təhsil ocağı deyil, həm də elmi tədqiqat mərkəzi kimi fəaliyyət göstərir. 2025-ci ilin aprel ayında universitetdə “Qarabağda gələcəyin tibb bacısı və həkim təhsili modeli” mövzusunda beynəlxalq konfrans keçirilib. Bu tədbir tibb təhsilinin regionda inkişafı və müasir tədqiqatların aparılması istiqamətində mühüm addım olub.

Universitet beynəlxalq əməkdaşlığa da böyük önəm verir. Müxtəlif ölkələrdən olan alimlər və təhsil ekspertləri ilə əlaqələr qurulur, mübadilə proqramları vasitəsilə tələbələrə qlobal təcrübə qazanmaq imkanı yaradılır. Bu, universitetin dünya reytinqlərində yerini möhkəmləndirmək və Azərbaycan təhsilinin beynəlxalq səviyyədə tanınmasını təmin etmək baxımından strateji hədəfdir.

Regionun Dirçəlişində Rolu

Qarabağ Universiteti təkcə təhsil müəssisəsi deyil, həm də bölgənin sosial-iqtisadi inkişafının lokomotividir. Universitet gəncləri regiona cəlb edərək Xankəndi, Şuşa və Xocalı kimi şəhərlərin canlanmasına töhfə verir. Tələbələr buranı təkcə təhsil mərkəzi kimi deyil, həm də tarixi torpaqlarla bağlanmaq imkanı kimi görürlər. Məsələn, universitetə qəbul olan tələbələrdən biri olan Eltac Həmidov Qarabağın ona “çox şey qatacağını” və ilk tələbələrdən biri olmağın böyük şans olduğunu qeyd edib.

Universitetin fəaliyyəti Qarabağın mədəni və tarixi irsinin qorunmasına da xidmət edir. İncəsənət və Turizm fakültələrinin Şuşada açılması planları bölgənin mədəni turizm potensialını artırmağa yönəlib. Eyni zamanda, Aqrar fakültənin Xocalıda fəaliyyətə başlaması kənd təsərrüfatının inkişafına dəstək olacaq.

Gələcək Perspektivlər

Qarabağ Universiteti Azərbaycanın ali təhsil sistemində islahatların öncülünə çevrilmək potensialına malikdir. Təhsil eksperti Kamran Əsədovun qeyd etdiyi kimi, universitet “keçmiş səhvlərə yol vermədən şəffaf və müasir təhsil ocağı” olmağı hədəfləyir. Gələcəkdə universitetin tibb, aqrar və digər fakültələrlə genişlənməsi, elmi tədqiqatların artması və beynəlxalq reytinqlərdə yer alması gözlənilir.

Sonda qeyd etmək lazımdır ki, Qarabağ Universiteti təkcə bir təhsil müəssisəsi deyil, həm də Azərbaycanın Qarabağda qurduğu yeni həyatın simvoludur. Bu universitet gənclərə bilik, bölgəyə isə ümid gətirir, Azərbaycanın gələcəyini daha parlaq etmək üçün möhkəm zəmin yaradır.