Azərbaycanda tarix boyu bütün dillərə hörmət olub və var. Xüsusilə, uzun illər sovet mühitində yaşadığımız üçün rus dilinə Azərbaycan cəmiyyətinə daha fərqli münasibət, rəğbət olub.
Orta məktəblərimizdə, ali təhsil olacaqlarımızda daim rus dili tədris olunub. Hətta keçmiş post-sovet ölkələrinin bəzilərində rus dili, rus məktəbləri ilə bağlı müəyyən qadağalar, yasaqlar tətbiq olunsa da, Azərbaycanda bu addıma gedilməyib.
Əksinə, Azərbaycanda hələ də rus dilində tədris aparan xeyli sayda orta məktəblərimiz var. Həmçinin, Bakı Slavyan Universiteti (keçmiş M.F.Axundov adına Rus Dili və Ədəbiyyatı İnstitutu) fəaliyyət göstərməkdir.
Bunu Oxu.Az-a açıqlamasında millət vəkili, BDU-nun professoru Kamilə Əliyeva deyib.
:640.jpg)
O qeyd edib ki, Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin Bakı filialı artıq bir neçə ildir ki, uğurlu şəkildə öz fəaliyyətini davam etdirməkdə, yüksək səviyyəli tədris həyata keçirməkdə, peşəkar səviyyəli kadrlar yetişdirməkdədir.
Millət vəkilinin sözlərinə görə, bununla yanaşı, dövlət səviyyəsində rus dilinin inkişafı, tədrisi ilə bağlı nələr lazımdırsa, hamısı edilməkdədir, bu məsələ qayğı, diqqətlə əhatə olunmaqdadır.
“Əvvəllki illərlə müqayisədə övladlarını rus dilində tədris həyata keçirən məktəblərdə oxutmaq istəyən insanlarımızın sayı artır.
Hətta bir çox valideynlər uşaqlarının rus dilində danışması, bu dilə mükəmməl yiyələnməsi üçün onları pullu hazırlıq kurslarına, “repetitor” yanına hazırlığa göndərməkdədirlər. Dil, xüsusilə, çox dilmək yaxşı əlamətdir. Bu, həm də mənəvi bir üstünlükdür. Amma bəzən bu məsələdə ifrata varmaq, əndazəni aşmaq halları da var.
Bəzən insanlarımız bu məsələyə dəb, “qonuşdan dala qalmamaq”, az qala özlərini “elit” göstərmək xatirinə yanaşırlar.
Baxırsan ki, özləri rusca bir kəlmə olsun belə bilmirlər, ancaq övladlarını kor-koranə şəkildə rus dilini öyrənməyə, rus məktəblərində oxumağa məcbur edirlər, kiminləsə yarışa, bəhsəbəhsə girirmiş kimi özlərini aparırlar.
Tutaq ki, uşaq rusca oxudu, o uşağa lazım olanda həmin valideyn kömək edə biləcəkmi rus dilini bilmədiyi halda? Bunu, görəsən, insanlarımız fikirləşirlərmi heç? Bu, axı həmin uşaqlarda bir mənəvi şikəstlik, natamamlıq yaradır, niyə bunları bəzi insanlarımız, valideynlərimiz anlamaq və qəbul etmək istəmirlər?
Dediyim kimi, çox dil bilmək, öyrənmək yaxşı cəhddir, amma hər şey həddində, qədərində olmalıdır. Hesab edirəm ki, bu məsələdə xarici dövlətlərin, elə qardaş Türkiyənin təcrübəsindən yayarlanmaq olar və lazımdır da.
Uşaqlarını rus məktəblərində yerləşdirə bilmədikləri üçün hay-küy salan, az qala aləmi bir-birinə vuran insanlarımız yaxşı olardı ki, başqa ölkələrin təcrübəsini də öyrənəydilər və biləydilər ki, orada xarici dil üçün dövlət pullu təhsil-tədris keçirir.
Dövlət müəyyən qədər əlavə vəsait ayırır və məhz o vəsaitə uyğun şəkildə də yerləşdirmələr aparır, yəni, heç də hər kəs övladını xaric dildə tədris keçirən məktəbdə oxuda bilmir. Odur ki, bizdə də, nəhayət, bu təcrübədən istifafə etmək, yararlanmaq olar və vacibdir.
Tez-tez dilimizin normalarına, qayda-qanunlarına əməl edilməməsindən, dilimizin təhrif edilməsindən, biabırçı kökə salınmasından ah-nalə edir, danışır, şikayətlənirik. Bir tərəfdən də öz dilimizi unudub, dəb xatirinə başqa dillərə üstünlük veririk, bu, nədir, o, nədir? Məsəl var, bəy dediyin nə, bəyənmədiyin nə…
Gəlin, əvvəlcə öz dilimizi öyrənək, öz dilimizdə səlis danışaq, sonra başqasına meyillənər, üz tutarıq”, - deyə K.Əliyeva əlavə edib.
Kamil HƏMZƏOĞLU
www.oxu.az
