Xronika: Paşinyan Azərbaycana dəhliz verib, sadəcə olaraq, bunu "yol" adı altında gizlədir?

Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsi çərçivəsində növbəti analitik süjet hazırlanıb.

"Ermənistan Zəngəzur dəhlizini başqa ad altında açır" adlı süjetdə Ermənistan parlamentinin spikeri Alen Simonyanın Zəngəzur dəhlizi barədə açıqlamasından, Azərbaycandan Naxçıvana maneəsiz keçidlə bağlı Ermənistan hakimiyyətinin irəli sürdüyü müxtəlif variantlardan bəhs olunub.

Bildirilib ki, Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı əsas prinsiplər 10 noyabr razılaşmasında əksini tapıb: "Belə ki, Azərbaycandan Naxçıvana maneəsiz keçid verilir, bu marşrutun təhlükəsizliyi Rusiya sərhədçiləri tərəfindən təmin olunur. Rəsmi İrəvan bunu əvvəldən qəbul etməyib, buna görə ikinci variant - "Azərbaycandan Azərbaycana prinsipi" gündəmə gəlib. Bu varianta görə, Azərbaycandan Naxçıvana gedən sərnişinlər və daşınan yüklər heç bir yoxlanışa məruz qalmır, marşrutdan istifadə edən üçüncü ölkələr gömrük rüsumu ödəyirlər. A.Simonyanın açıqlaması bu variantın Ermənistan tərəfindən qəbul edildiyi rəyini yaradır".

Qeyd olunub ki, rəsmi Bakının dəyişməz tələbi Naxçıvana maneəsiz keçidin verilməsidir: "Ermənistanda düşünürlər ki, Paşinyan hakimiyyəti əslində Azərbaycana dəhliz verib, sadəcə olaraq, bunu "yol" adı altında gizlədir.

Süjetdə "Parlaq Ermənistan" Partiyasının lideri Edmon Marukyan, deputatlar Armen Rüstəmyan, Arman Yeqoyan, Artur Hovhannisyan, siyasi şərhçi Hakop Badalyan və politoloq Alen Gevondyanın fikirlərinə də yer verilir. Onların sözlərinə görə, hakimiyyət heç bir halda dəhliz verilməyəcəyini, lakin yüklərin Sünik (Zəngəzur) bölgəsindən maneəsiz keçməsini təmin etməyə hazır olduqlarını deyir: "Paşinyan və komandası ictimai rəyi hazırlayır. Ermənistan strukturlarının keçən yüklərlə bağlı məlumatsız olması mümkün deyil. Zəngəzurdan keçən yüklərə birbaşa baxış keçirilməsə, bu, dəhliz məntiqinin işə düşdüyü deməkdir. Hakimiyyətin danışıqların detallarını açıqlamaması şübhələri artırır".

Erməni ekspertlər də hesab edirlər ki, Azərbaycan yükləri Zəngəzurdan maneəsiz şəkildə keçəcəksə, rəsmi Bakı tələb etdiyi dəhlizi əldə edəcək.

Sonda vurğulanıb ki, Bakı-İrəvan danışıqlarında Naxçıvana maneəsiz keçidin verilməsi - Zəngəzur dəhlizinin açılması əsas müzakirə mövzularından biridir: "İrəvanda anlayırlar ki, regional kommunikasiyanın açılması Zəngəzur dəhlizinin reallaşmasından asılıdır, əks təqdirdə, Ermənistan dalan ölkə olaraq qalacaq. Ermənistanın yeganə çıxış yolu Zəngəzur dəhlizinin açılması - Azərbaycanın Naxçıvana maneəsiz keçidinə şəraitin yaradılmasıdır".

Xatırladaq ki, Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsinin məqsədi tarixi qədim torpaqlarımızın adının yaşadılması, tanıdılması, həmçinin azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən deportasiyaya məruz qoyulmasından, həmin ərazilərdə mövcud olmuş, lakin adı silinən toponimlərin, saysız-hesabsız yeraltı və yerüstü maddi mədəniyyət nümunələri - qədim yaşayış məskənləri, nekropollar, kurqanlar, qala, saray və istehkam qalıqları, karvansaralar, körpülər, qəbirüstü sənduqələr, at-qoç heykəlləri, məbəd, kilsə, məscid, pir və ocaqların üzə çıxarılması, həmin ərazinin təmiz oğuz-türk məskənləri olduğunu təsdiq edən faktların dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasıdır.

Həmçinin Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı dediyi "XX əsrin əvvəllərinə təsadüf edən xəritə bir daha onu göstərir ki, Qərbi Azərbaycan tarixi Azərbaycan diyarıdır, şəhərlərin, kəndlərin adları Azərbaycan mənşəlidir və biz yaxşı bilirik ki, indiki Ermənistan ərazisində tarix boyu Azərbaycan xalqı yaşayıb. İndi əsas vəzifə ondan ibarətdir ki, dünya ictimaiyyəti də bunu bilsin", - fikrini əsas tutaraq Qərbi Azərbaycan İcmasının hazırladığı Qayıdış Konsepsiyasından irəli gələn vəzifələrin təbliğidir.

Bundan əlavə, Qərbi Azərbaycanla bağlı tarixçilərin, araşdırmaçıların düşüncələrini, deportasiyaya məruz qalmış şəxslərin həyat hekayəsini işıqlandırmaqdır.

Ətraflı Baku TV-nin süjetində: