"Süd yolu"nun ulduzları orkestr kimi "səs çıxarırlar"

Qalaktikamızda olan ulduzlar musiqi alətləri kimi "səs çıxarır", onların "melodiyaları" isə "Süd Yolu"nun təkamül sirlərini aşkara çıxarır.

Oxu.Az-ın Gazeta.ru-ya istinadən verdiyi məlumata görə, Avstraliya və ABŞ-dən olan beynəlxalq astronomlar komandası bu qənaətə gəlib.

Müvafiq araşdırmanın nəticələri "Nature" elmi jurnalında dərc olunub.

Astronomların sözlərinə görə, ulduzların parlaqlığındakı "ulduz zəlzələləri" adlanan dalğalanmalar tam şəkildə "simfoniyaları" əmələ gətirən ayrı-ayrı notlar kimidir. Bu dalğalanmalar ulduz nüvəsinin ətrafındakı enerji qabığı sayəsində yaranır, burada nüvə reaksiyaları baş verir və yeni elementlər yaranır. Ulduzun yaşlanmasından və strukturunun dəyişməsindən asılı olaraq, bu dalğalanmaların tezliyi dəyişir və unikal akustik profil yaradır.

Səpələnmiş M67 ulduz kütləsi alimlərin xüsusi marağına səbəb olub - burada ulduzlar, Günəş kimi, təkamülün müxtəlif mərhələlərindədirlər.

Tədqiqatçılar qəribə bir fenomen aşkar ediblər: ulduzun həyat dövrünün müəyyən bir mərhələsində onun tezlik siqnaturası müvəqqəti olaraq donur və akustik pauza əmələ gəlir, bundan sonra dalğalanmalar bərpa olunur.

İlişmiş qrammofon valını xatırladan bu effektin ulduzun konkret təbəqələrindəki proseslərlə əlaqəli olduğu və onun kütləsindən, kimyəvi tərkibindən asılı olduğu ortaya çıxıb.

"Ulduz platoları"nın kəşfi astronomiya üçün fundamental əhəmiyyət kəsb edir. Bu, ulduzların qocalma prosesinə işıq salmaqla yanaşı, həm də alimlərə ulduzlarla müstəsna dəqiqliklə tanış olmaq üçün yeni bir alət təqdim edir.

Bu kəşf alimləri qalaktikamızın milyardlarla il ərzində necə formalaşdığı və təkamül etdiyi ilə bağlı təsəvvürləri anlamağa yaxınlaşdırıb.