Qorxu hər insanda vahimə yaradan hissdir. Bu hissi çox vaxt özümüz zehnimizdə meydana gətiririk. Demək olar ki, qorxusuz həyat mümkün deyil.
Bəzən isə qorxu həyatımıza xoşagəlməz təsirlər göstərir.
Bəs qorxu nədən qaynaqlanır? Onun öhdəsindən gəlmək mümkündürmü?
Oxu.az-a açıqlama verən psixoloq Elnur Rüstəmov hər şeyin kökündə ölüm qorxusunun olduğunu bildirib:
“Qorxu insanın təməl instinktlərindən biridir. İnsanı fəaliyyətə zövq edə bilən, bəzən isə fəaliyyətdən saxlayan məqamlardan biri də qorxudur. Burada əsas məqam fərddə qorxunun hansı səviyyədə olduğunu və nəyə kökləndiyini müəyyənləşdirməkdir.
Hələ insan ana bətnində olarkən belə ana uşağını itirməkdən qorxur. Uşaq dünyaya gəlib böyüdükcə insanın ölümdən qorxma instinkti formalaşır.
Ümumiyyətlə, bütün qorxuların kökündə ölüm qorxusu dayanır. Çünki heç bir insan ölmək istəmir. Həmçinin bir çox psixoloji problemlər də məhz bu qorxuların fonunda yaranır. Yəni bu gün təşviş, həyacan pozuntusu, depressiya və fobiyaların təməlində ölüm qorxusu dayanır.
Məsələn, insanların əksəriyyəti qapalı məkana, liftə və təyyarə minə bilmir. Elə də uğurlu müqayisə olmasa da, deyəcəm ki, lift qəbir evinə oxşayır”.
Psixoloq hesab edir ki, bütün qorxulara qarşı tədbirlərin görülməsi qeyri-mümkündür:
“Qorxu hissi çox olan insanların fəaliyyətə sövq edilməsi əsas məsələdir. Məsələn, qəhrəman, mərd və ya müxtəlif yaxşı keyfiyyətlər şamil edilən insanlar arasında müşahidələr aparsaq, onlarda ölüm qorxusunun az olduğunu görərik. Ona görə də həmişə cəmiyyətdə onlara qarşı qibtə hissi ilə yanaşılıb.
Ümumiyyətlə, hər bir insan öz düşüncəsinə, dünyagörüşünə uyğun olaraq qorxularla savaşır. Bu da instinktiv olaraq baş verir. Məsələn, insan ac qalanda həyatını itirə biləcəyini bildiyi üçün hansısa formada bunun öhdəsindən gəlir.
Qorxunun insanı fəaliyyətdən saxladığı, kiminləsə ünsiyyət qurmadığı, özünə qapandığı, ətrafa olan münasibətinin pis olduğu mərhələdə onlara peşakar dəstək göstərmək lazımdır. Psixoloq qorxunun pataloji səviyyəyə gələn məqamı ilə iş aparır. Yəni fərd özünə və ətrafında olan insalara ziyan verir.
Ümumi olaraq bu qorxunun təməlini tapmaq üçün xüsusi analizlər aparmaq lazımdır. İnsan beynində o qorxunu həll edəndən sonra normal cəmiyyətə, həyata qayıdır. Amma bütün qorxulara qarşı tədbirlərin görülməsi qeyri-mümkündür. Müəyyən qədər qorxunun olması çox yaxşı bir şeydir. Bu, həm fərdin özünü, həm də cəmiyyətə olan münasibətini tənzimləyir.
Qorxu hissi heç olmayan insan yoxdur. Əgər varsa, onun psixiatrik problemləri var. Çünki hər bir insanın qorxacağı və çəkinəcəyi bir yer olmalıdır. Bu hisslərin heç biri olmayan insan təhlükəlidir. Məsələn, bir çox insanlar yalnız Allahdan qorxduğunu deyir. Bu qorxunun da olması önəmlidir. Çünki qorxu bəzən insanlara yol göstərir, bəzən isə yolundan edir”.
Sevinc Yasinqızı
Rəylər