Qədim Mesopotamiya mətbəxinin sirləri: 4 min illik yemək reseptlərinin şifrələri açıldı

Qədim sivilizasiyalar dünyanın dörd bir yanında erkən kulinariya izləri qoyublar. Bunlar yanmış taxıl dənələri, qədim çörək qalıqları və hətta pivə qablarıdır. Amma tarix boyunca yemək bişirmə ənənələri əsasən şifahi şəkildə ötürülüb, yazılı mənbələr isə çox azdır.

Oxu.Az-ın focus.ua-ya istinadla verdiyi məlumata görə, ən qədim yazılı reseptlər Mesopotamiyaya aiddir.

Təxminən e.ə. 1730-cu ilə aid dörd gil lövhə İraq ərazisində tapılıb və hazırda Yel Universitetində saxlanılır. Bu lövhələrin kulinariya təlimatları olduğu yalnız 1980-ci illərdə təsdiqlənib.

Yaxın vaxtlarda Yel Universitetindən Qoyko Baryamoviç və Harvard Universitetinin komandası bu reseptləri tərcümə ediblər, bəzi yeməkləri isə bişiriblər. Reseptlərdə ət, tərəvəzlər və qeyri-adi inqrediyentlər - qan və bişmiş gəmiricilər də yer alıb.

Maraqlıdır ki, bu qədim yeməklər bugünkü İraq mətbəxinə bənzəyir: yaşıl buğda, keşniş və s.

Lakin müasir dəqiq ölçülər və addım-addım təlimatlarla zəngin yemək kitablarından fərqli olaraq, qədim reseptlər daha çox eskizlərə və qeydlərə bənzəyir. Məsələn, onlardan birində sadəcə deyilir: "Ət istifadə olunur. Su hazırlayın. İncə duz, qurudulmuş arpa kökələri, soğan, fars şalot soğanı və süd əlavə edin. Əzin, kəvər və sarımsaq əlavə edin".

Bu 4 min illik gil lövhələrin deşifrə edilməsi qədim Mesopotamiya sakinlərinin gündəlik həyatına və kulinariya zövqlərinə nəzər salmağa imkan verən mühüm bir irəliləyişdir. Bu tapıntı təkcə kulinariya tarixi haqqında biliklərimizi zənginləşdirmir, həm də minilliklər boyu kulinariya ənənələrinin heyrətamiz davamını göstərir.