"Ukrayna ilə Azərbaycanın dostluğu uzunmüddətlidir və bu dəyərlər bu gün də lazımi şəkildə həyata keçirilir. Bu gün Ukraynanın çətin günündə Azərbaycanın ona göstərdiyi humanitar dəstəyi heç bir ölkə etmir".
Bunu Oxu.Az-a müsahibəsində Kiyev Əqli Mülkiyyət və Hüquq Milli Universitetinin professoru, Ukrayna Azərbaycanlıları Alimlər Şurası İctimai təşkilatının rəhbəri Arif Quliyev deyib.
Onun sözlərinə görə, bəzi Avropa və Amerika ölkələri Ukraynaya dəstək verdiklərini deyirlər, amma əməldə bunun təzahürləri görünmür: "Çünki Rusiya-Ukrayna münaqişəsinin danışıqları vasitəsi ilə həlli üçün hər iki tərəfin diplomatlarını lazımı şəkildə istiqamətləndirmir, əksinə, onların bir-birini ittiham etməsinə şərait yaradırlar. Bununla da problem həllini tapmır. Mən Ukraynada da dəfələrlə demişəm ki, Qərb sizdən istifadə edir, ona görə də ayılmaq lazımdır. Həmçinin, ruslar da birmənalı şəkildə bu münaqişəni pisləyirlər. Hesab edirəm ki, müharibənin sona çatmasının vaxtıdır".
Professor gərginliyin həll yolunun yalnız danışıqlar vasitəsi ilə mümkün olduğunu deyib: "Bunun üçün isə münbit şərait olmalıdır. Lakin böyük dövlətlərin liderləri münaqişənin həll olunması üçün heç bir addım atmırlar. Əksinə, onlar məhz Ukrayna vasitəsi ilə Rusiya ilə müharibə aparırlar. Sözsüz ki, böyük ölkələrin hər iki tərəfi danışıqlar prosesinə cəlb etməyə səlahiyyətləri çatır və onlar istədikləri an bunu edə bilərlər. Bununla bağlı bir faktı da qeyd etmək yerinə düşər. Necə olur ki, Birləşmiş Millətlər Təşkilatının baş katibi Ukraynaya gedib, Ukraynanın taxılını özlərinin istədiyi ölkələrə göndərə bilir, amma bu ölkənin rəhbərliyini danışıqlara cəlb etməyə sözü keçmir? Təsəvvür edin ki, hələ bu əsrin əvvəllərində Ukraynanın rəsmi əhalisinin 30 faizini ruslar təşkil edirdi. İndi isə iki qardaş xalq bir-birinə düşmən düşüb".
Münaqişənin həllindən danışan alim Azərbaycanın Vətən müharibəsindəki qələbəsini nümunə kimi göstərib:
"Mən Ukraynada hər kəsə deyirəm ki, Azərbaycanın sağ əli Ukraynanın başına ki, Ukrayna da öz probleminin həllinə Azərbaycan kimi öz iradəsi ilə nail ola bilsin. Necə ki, Azərbaycan öz dəyərlərinə sədaqətini bütün dünyaya göstərdi. Ukraynada isə sadaladığım bu təzahürlər hələlik görünmür. Bunun da səbəbi Avropa və ABŞ-nin təsirlərinə görədir. Sanki Ukraynada bu qitə təmsilçilərinin konspektləriylə fəaliyyət göstərirlər."
Müsahibimiz hesab edir ki, Azərbaycan Rusiya-Ukrayna müharibəsinin sona çatması üçün ən əlverişli dialoq mühiti ola bilər:
"Amma bunun üçün, münbit şərait yaranmalıdır. Halbuki biz Avropa və Amerikanın sülhün danışıqlar yolu ilə əldə edilməsinə mane olduğunu görürük. Çünki bu münaqişə onların istənilən formada qazancını artırır, Ukrayna və Rusiya xalqının əziyyət çəkməsi onların marağında deyil. Lakin fikir verin, Azərbaycanın heç özünə Ermənistanla sülh sazişi bağlamağa imkan vermirlər. Bəzi dövlətlər sülh müqaviləsinin imzalanmaması üçün Ermənistanın əliylə prosesləri yubadırlar. Təbii ki, Azərbaycan belə bir şəraitdə vasitəçi olsa, müəyyən qərəzli dairələrdə onun əleyhdarları hərəkətə keçəcəklər. Onsuz da Azərbaycanın imicini ləkələmək üçün fürsət axtarırlar. Hətta mən bir dəfə ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrlərinə onların diplomat yox, turist olduğunu deyəndə, əsəbiləşib niyə belə dediyimi soruşmuşdular. Onlara dedim ki, siz münaqişənin həlli ilə məşğul olan diplomatlarsınızsa, mənə bir santimetr torpaq göstərin ki, fəaliyyətiniz sayəsində onu geri qaytarmağa müyəssər olmusunuz. Yəni, bu gün münaqişələrin danışıqlar yolu, vasitəçilik missiyası və s. bu kimi amillərlə həllinin təzahürləri görünmür. Azərbaycan da məhz buna görə problemin həllinə öz hesabına nail oldu."
Mərahim Nəsib
