Azərbaycan-Ukrayna münasibətləri: Yanlış ünvana şikayətlər

Son zamanlar Azərbaycan-Ukrayna münasibətlərində maraqlı tendensiya müşahidə olunur. İkitərəfli münasibətlərin bütövlükdə müsbət fonuna baxmayaraq, ukraynalı diplomatlar, o cümlədən azərbaycanlı jurnalistlərlə şəxsi söhbətlərində Azərbaycandan Ukraynaya lazımi dəstəyin göstərilməməsindən narazılıqlarını bildirirlər.

"Bəli, göstərilən humanitar dəstəyə görə biz Azərbaycana minnətdarıq, lakin daha çoxunu gözləyirik" - rəsmi Bakıya ünvanlanan tələbkar və narazı fikirlərin leytmotivi belədir.

Caliber.az bildirir ki, Azərbaycan müəyyən dərəcədə Ukrayna tərəfinin onun üçün belə çətin bir zamanda emosionallığını başa düşür - dövlət amansız müharibə vəziyyətindədir, hər gün nəhəng cəbhə xəttində qanlı döyüşlər gedir. Ukraynanın enerji infrastrukturu metodik şəkildə dağıdılır, yeri gəlmişkən, Azərbaycan bərpa etməyə kömək edir - hətta Moskvanın açıq-aşkar narazılığına baxmayaraq.

Müharibə faciədir və biz təcavüz və işğala məruz qalmış xalq kimi Ukrayna xalqını heç kəsin başa düşmədiyi qədər anlayırıq. Axı bizim müharibəmiz otuz ildən çox fasilələrlə davam edib. Ancaq ölkəmizi "qeyri-kafi dəstək"də ittiham etməzdən əvvəl vaxtı geriyə çəkmək və Ukraynanın müharibəmiz zamanı Azərbaycanı necə dəstəklədiyini və ümumiyyətlə, Azərbaycana dəstək olub-olmadığını xatırlamaq daha düzgün olardı.

Xatırladaq ki, Ukrayna praktiki mənada Ermənistan tərəfindən suveren ərazilərimizin işğalı zamanı Azərbaycana dəstək ifadə etmək üçün heç bir iş görməyib. Bəli, ötən əsrin 90-cı illərində silah-sursat qıtlığı fonunda ordumuz Ukrayna silahları ilə döyüşürdü. Amma Bakı bu silahları Kiyevdən çox real pula alıb, bu, kömək deyildi - ölkəmiz hesabı son qəpiyə qədər ödəyib. Amma AŞPA-da Ukraynadan olan deputatlar tez-tez, məsələn, 2017-ci ildə anti-Azərbaycan qətnamələrinə səs verirdilər.

Bundan başqa, Ukrayna mediasının nümayəndələri Ermənistanın işğalı altında olan Qarabağa dəfələrlə səfər ediblər. Nümunələr üçün uzağa getməyəcəyik. Belə ki, "Seqodnya" qəzetinin redaktoru İrina Kovalçuk Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin "qara siyahısı"nın dərcindən sonra o vaxt ermənilər tərəfindən işğal olunmuş Qarabağa növbəti dəfə səfər etməyə hazır olduğunu bəyan edib və belələri az deyil.

Üstəlik, rəsmi Kiyevin Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləmək üçün ümumiyyətlə bir kəlmə də dilinə gətirmədiyi vaxtlar olub. Bir faktı ictimaiyyətə təqdim edək: 44 günlük Vətən müharibəsi zamanı Kiyev Bakıdan gələn zənglərə belə cavab verməyib. Ermənistan ordusu Tərtərdə, Bərdədə, Gəncədə mülki vətəndaşlarımızın başlarına raketlər yağdıranda rəsmi Kiyev dövlət səviyyəsində bu mənfur terror aktlarını pisləyən bir açıqlama da verməyib.

Lakin Azərbaycan Ukraynanın bizim problemlərimizə belə biganə münasibətindən şikayətlənməyi ağlına da gətirməyib. Üstəlik, Ukraynanın iki il yarım əvvəl düşdüyü çətin vəziyyəti və Qərbin köməyindən tamamilə asılı olduğunu başa düşən Azərbaycan Kiyevin bəzi ermənipərəst hərəkətlərinə könülsüz şəkildə göz yumub. Məsələn, Ukraynanın Ermənistandakı müvəqqəti işlər vəkili Aleksandr Sençenkonun ötən ilin yayında Qarabağda erməni təbliğatçıları tərəfindən süni şəkildə şişirdilmiş "humanitar böhran" zamanı Azərbaycanla şərti sərhədə səfəri. Ötən illər ərzində və bu günə qədər Ukrayna mediası ölkəmizi şərti "şər oxu" kimi təsnif edən nümunələrlə doludur.

Biz başa düşürük: Ukrayna öz məsələlərini Qərbin köməyi ilə həll edir və onun göstərişlərinə əməl etməyə bilməz. Bu, bəzi yerlərdə bizi çox qıcıqlandıra bilər, lakin biz bundan böyük problem yaratmırıq, çünki yenə də başa düşürük: Ukraynanın, prinsipcə, bizə heç bir borcu yoxdur. Beləliklə, siz də başa düşürsünüz ki, bizim sizə heç bir borcumuz yoxdur. Baxmayaraq ki, Azərbaycan heç vaxt Kiyevə qarşı qeyri-dost hərəkətlər etməyib (yuxarıda göstərilən Ukraynanın hərəkətləri ilə müqayisə edin). Bütün bunlara baxmayaraq, bu vəziyyətdə olan Azərbaycan Ukrayna xalqına kömək etmək üçün əlindən gələni edir. Ölkəmiz Ukraynanın ərazi bütövlüyünü tanıyır. Üstəlik, Bakı bu ölkəyə tonlarla humanitar yardım, o cümlədən dərmanlar, yanacaq və elektrik generatorları göndərir, döyüş bölgəsindən ukraynalı uşaqları qəbul edir. Lakin böyük ehtimalla ukraynalı dostlarımız hesab edirlər ki, bu, kifayət deyil və biz Ukrayna adına Rusiyanı düşmən elan etməliyik.

Niyə? Axı, Moskvanın Ermənistandakı "Qarabağ klanı"na kor-koranə dəstək verdiyi, Qarabağın erməni işğalının davam etdirilməsinə töhfə verdiyi və həmin bədnam status-kvonu sonsuza qədər saxlamağa çalışdığı dövrdə də Azərbaycan Rusiyanı düşmən elan etmədi. Azərbaycan İkinci Qarabağ müharibəsinin 44 günü ərzində Ermənistanı fəal şəkildə silahlandıran Rusiyanın düşməni olmadı. Kreml israrla "Qarabağın statusu"nun müzakirə edilməsinin vacibliyini bildirəndə, yəni faktiki olaraq Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə meydan oxuyanda, 44 günlük müharibədə qələbəmizdən sonra da biz Moskvanı düşmən elan etmədik. Nəhayət, Ermənistan Respublikasının hərbi kontingenti və ER Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahına tabe olan yerli qanunsuz silahlı birləşmələr Azərbaycan ərazisində Rusiya sülhməramlılarının burnu altında təlimlər keçirəndə Azərbaycan Rusiyanın düşməninə çevrilmədi.

Yəni, Azərbaycan Rusiyanın bizim maraqlarımıza zidd hərəkətləri olanda belə onu düşmənə çevirmədi. Sadəcə olaraq, Bakı öz işini böyük əzmlə həyata keçirdi - regiondakı qlobal və regional oyunçuların mövqelərini bir araya gətirərək, gah onlarla sövdələşdi, gah da sərt və ildırım sürəti ilə hərəkət etdi. Azərbaycan yerdə elə reallıqlar yaratdı ki, bunu bəzən könülsüz də olsa, bütün regional oyunçular qəbul etmək məcburiyyətində qaldılar. Buna strateji təfəkkür deyilir və biz ukraynalı siyasətçiləri və diplomatları yersiz şəkildə narazılıq bildirmək əvəzinə, Ukrayna dövlətçiliyinin qorunub saxlanılması və möhkəmləndirilməsi ilə bağlı strateji məsələlərlə məşğul olmağa çağırırıq.