"Sərxoş" qurdu "ayığ"ından ayırmağın yolu, yaddaşı olan sikkələr - İlin ən qeyri-adi kəşfləri

Harvardda 34-cü Şnobel mükafatı mərasimi keçirilib. Nobel mükafatının parodiyası olan bu mükafat "əvvəlcə güldürən, sonra düşündürən tədqiqatlar" üçün verilir.

Sülh mükafatı mərhum amerikalı psixoloq B.F. Skinnerə verilib. O, raketlərin içərisinə göyərçinləri yerləşdirməyi və onları nişançı kimi istifadə etməyi təklif etmişdi. 1940-cı illərdə alim quşlar üçün xüsusi qoşqu hazırlayıb və onları ekrandakı hədəfləri "dimdikləməyə" öyrətmişdi. Göyərçinlərin təlimində uğurlar əldə edilməsinə baxmayaraq, ABŞ layihəni bağlamağa qərar verdi.

Demoqrafiya mükafatı Oksford Universitetindən doktor Sol Nyumana verilib. O, "detektiv işi" apararaq müəyyən edib ki, uzunömürlülərin əksəriyyəti bürokratik səhvlər nəticəsində belə olub: onların yaşadığı bölgələrdə tarixən doğum və ölüm şəhadətnamələrinin verilməsində daha çox səhvlərə yol verilib.

Fransız həkimlər saçın kəllədə buruq yerinin istiqamətinin insanların Yerin hansı yarımkürəsində yaşamasından asılı olub-olmadığını öyrənməyə qərar veriblər. Nəticələr göstərib ki, Cənub yarımkürəsində yaşayanların saçları daha çox saat əqrəbi istiqamətində, Şimal yarımkürəsində isə əksinə burulur. Bu kəşfə görə, onlar anatomiya mükafatını alıblar.

Fizika mükafatını ölü farel balığının üzə biləcəyini, həm də axına qarşı üzə biləcəyini sübut edən alimlər alıb. Tədqiqat on ildən çox müddətdə Harvard Universitetində aparılıb. Nəticələr göstərib ki, bu, məsələn, çayın axını boyunca silindrik maneə olduqda və onun arxasında burulğan yolu yarandıqda baş verə bilər.

Amsterdam komandası "sərxoş" qurdları "ayıq" qurdlardan ayırmaq üsulunu hazırladığı üçün kimya mükafatını alıb.

Tibb sahəsində mükafat işləyən dərmanların yan təsirləri olan plasebo dərmanların, eyni yan təsirləri olmayan plasebolardan daha effektiv olduğunu müəyyən edən alimlərə verilib.

Botanika sahəsində mükafat ABŞ-dən olan Ceykob Uayta və Almaniyadan olan Felipe Yamaşitaya verilib. Onlar bəzi bitkilərin yaxınlıqdakı süni bitkilərin yarpaq formasını təqlid edə biləcəyini sübut ediblər.

Ehtimal nəzəriyyəsi sahəsində mükafatı bir neçə Avropa ölkəsindən olan alimlər alıblar. Onlar nəzəri və praktiki olaraq sübut ediblər ki, atılan sikkə daha çox üzərində durduğu tərəfə düşür. Bunun üçün 48 nəfər sikkəni təxminən 351 min dəfə atıb. Tədqiqatçılar eksperimentləri davam etdirməyi planlaşdırırlar.

Fiziologiya mükafatını donuzların və gəmiricilərin arxa dəliklə nəfəs ala biləcəyini müəyyən edən yapon alimləri alıb. Tədqiqat hələ 2021-ci ildə dərc edilib. Alimlər ümid edirdilər ki, bu kəşf tənəffüs çatışmazlığından əziyyət çəkənlərə kömək edəcək - pandemiya şəraitində süni tənəffüs aparatları hamıya çatmırdı.